SYTYCS (So You Think You Can Ski) pt. 2

Wat is fente?

kjiratsiekoedel op 11 dec 2019 19:22

Ja, wat is dat nu weer? 🤔

De afstand tussen zijn (zie foto) voeten bezien over de lengte van de ski's, dus de bergvoet die voor de dalvoet staat. Ook wel schrittstellung genoemd. In de skischool wordt dit afgeleerd.

En het wordt afgeleerd omdat het het heupgewricht plaatst in een positie die er onder andere voor zorgt dat bij de doorsnee skiër de binnenski geen stuurdruk krijgt, waardoor die wegloopt naar de buitenski en je stabiliteit in het gedrang komt.

Fente is zinnig als gevorderde racetechniek, en eigenlijk alleen als je extreem grote kantenhoeken maakt (vandaar het fotootje van jong gepensioneerde Marcel). Daarbuiten zal het je stabiliteit verminderen.

Hetzelfde geldt ook voor overdreven counter bij grote bochten: bruikbaar als racetechniek, maar voor doordeweeks skiën eerder nadelig.

Ik zei dat degene het enkel als oefening zou kunnen doen om de heuprotatie tegen te gaan. Niet omdat je per se zo moet skiën.

Het wordt afgeleerd omdat het voor recreanten issues met centrale balans geeft. Als je niet mobiel genoeg bent in je enkels (beperkte dorsiflexie), dan zal je te veel op je tenen/voorvoet gaan staan bij een schrittstellung. Dat gaat ten koste van je balans. Ik ben het daarom zeker met je eens dat het nadelig kan werken.

Wat mij opvalt @kjiratsiekoedel is dat je je bochten niet begint vanuit je voeten. Ik denk dat @skitechniek daar ook op doelt qua turn mechanics… De volgorde van bewegen. Bij jou komt eerst je heup in de nieuwe richting en vervolgens volgt een wat duwende beweging met je voeten. Een beetje tailkicken. Dit zou je om moeten draaien. Alles moet beginnen vanuit je voeten, waarna de rest van het lichaam reageert op de invloeden en krachten.

@Shane
Dat is precies wat ik bedoel! :D
@kjiratsiekoedel
Dat hupje is wel minder geworden t.o.v. de laatste keer dat ik je zag heb ik het idee! :D

@skitechniek: klopt :).

@shane: ah, op die fiets. Ben daar op de band ook mee bezig

Reuze interessant dit, bedankt voor je filmpje @kjiratsiekoedel en de leraren voor de input.

Alles moet beginnen vanuit je voeten, waarna de rest van het lichaam reageert op de invloeden en krachten.[post]Shane op 11 dec 2019 21:10[/post][/quote].

Ik ben geen geweldig goede skiër, maar ik heb jaren geleden eens met PMTS geoefend en dat hielp mij toen om de draai te starten (vanuit de kleine teen) en dat voelt nog steeds heel natuurlijk voor mij. Is dit nog een geaccepteerde methode? Ik lees hier niets meer over.

Pmts?

@kjiratsiekoedel dat staat voor Primary Movement Teaching System, les methodiek van Harald Harb (Harb Ski Systems). Direct parallel leren skiën en nog wat andere zaken.
Zie bijv. YouTube met heel veel filmpjes zoals https://youtu.be/nlMn5UZNFxc

Wacht even… wat zegt deze vent nou?

Als je naar rechts gaat, dan moet je je rechterski (dus je bergski) via de kleine teen van je rechtervoet bewegen?

Goeie @Chonn om Harb er weer eens in te gooien. Waren mooie topics en (popcorn)tijden.
@Quisa2 Harald Harb is niet zomaar een vent maar voormalige wedstrijdskier en later coach van o.a. US skiteam. In het kort is hij faliekant tegen aanleren van skiën via de pizzapunt en hooglaag omdat je dan aanleert (of beter: niet ook meteen afleert) dat bij de ‘hoog’ (of nog erger ‘ontspan’) het lichaamszwaartepunt naar achter beweegt. De backseat. In plaats daarvan adviseert hij je lichaam(szwaartepunt) als het ware over de kleine teen heen te laten vallen. Probeer het eens op de piste en waarschijnlijk voel je wel wat hij bedoelt.

🤔

Als je er één ding over kan zeggen is dat het controversieel is… Gooi drie kwart van alle skitechnieken de deur uit wegens ‘overbodig en nutteloos’, verklaar dat het resterende kwart een revolutionaire nieuwe lesmethodiek is en gedraag je als een onversneden asshole tegen iedereen die een andere visie heeft over hoe je zou moeten leren skiën. Dat is zo’n beetje het verhaal van Harald en PMTS in een notendop.

Oei komt Harald weer eens langs? 😂

Verder vind ik het advies om te oefenen met fente een beetje bijzonder ( @Skitechniek en @Morzel)
Ik vraag me dan af hoe gaat je dit helpen? Het grootste effect hiervan is voor zover ik weet het belasten van binnenski en het ontlasten van de buitenski. Goed, dat effect kan in bepaalde situaties (iets met hard door poortjes skiën) best eens gewenst zijn, maar het creëert in recreatief skiën vooral het effect van weglopen van de buitenski.

@Hessel: dat advies kwam niet van mij 😛😉.

@Sndr
Hij is nog nooit coach van het US skiteam geweest.
@Morzel
So true dat over pmts 😂
@Hessel
Het effect van een fente is zeker niet dat de binnenste ski belast wordt. Het effect is dat je zwaartepunt naar voren beweegt op de buitenste ski.

Ik denk daarentegen dat gewicht op de binnenste ski best een bijwerking kan zijn van een fente als je het verkeerd doet, maar het hoeft zeker niet causaal verbonden te zijn.

En nogmaals, ik zei het als oefening…

Het gaat helpen om je turn mechanics te veranderen. Een mooi voorbeeld is een beginner. Beginners skiën zo goed als altijd met rotatie. Vaak eindigt de bergski dan achter de dalski i.p.v. andersom. Als je een beginner vervolgens vraagt de bergski voor de dalski te houden kan deze vaak niet meer sturen. Dit komt omdat hun vermogen om te sturen afhankelijk is van die rotatie. Als je jezelf als oefening forceert om met een fente te sturen, dan moet je je turn mechanics aanpassen, anders kan je niet sturen. Die fente houdt immers de rotatie tegen. Als die fente daarentegen weer verdwijnt tijdens de stuurfase, dan weet je zeker dat je roteert.

Los van de controverse rondom Harald en of PMTS de beste methode is om te leren skiën (geen idee), ik heb best wat van zijn skitechniek kunnen opsteken (heb zelfs boeken en DVD’s van hem jaren geleden besteld) om beter te skiën.

@Hessel volgens mij adviseert @Morzel juist niet om te oefenen met fente, maar raadt het in principe af of alleen toe te passen als je weet waarvoor het nodig denkt te hebben (racetechniek)?

Ik ben of te vroeg gestopt met lessen (en/)of teveel lessen in de vorige eeuw gehad. Ben dus ook nog wel enigszins van de wedeltechniek en herken het hielduwen wel. Zeker op vlakke stukken. Ben wel bezig met voeten iets verder uit elkaar te zetten en me meer bewust te zijn van het over de voet/ tenen maken van de bochten. Dit helpt me om het gewicht naar voren te houden. De geduwde bochten maak ik om mijn snelheid te reguleren. Maar iets wat ik nog altijd in mijn hoofd heb (en dacht dat dit goed was), was dat de bergski vóór de dalski moest blijven. Ik duw mijn “dal-knie” dan ook nog regelmatig in mijn “berg-knieholte”. Als ik het begrip fente dus goed begrijp, is dat tegenwoordig eigenlijk niet meer de bedoeling?

@Chonn klopt ik noemde @Morzel omdat hij ook ingaat op de oefening die @Skitechniek oppert en ik benieuwd ben naar visie op dit punt van beiden.

Waarom ik het gebruik ervan als oefening tricky vind is wegens het effect en risico van (verkeerd) belasten van de binnenski en omdat je een dergelijke oefening (naar voren brengen binnenski) al snel automatiseert als juist en dat is juist niet wat je wilt.
Maar volgens mij zie je dat ook zo @Skitechniek je geeft ook al direct aan dat het normaliter juist wordt afgeleerd.

@Skitechniek volgens zijn eigen site 'He then coached racers and directed race programs, producing some of the USA's most successful National Team members and Olympic medalists'. Misschien opgeblazen hoor, past wel bij the type.

Verder ben ik met @Chonn. Denk dat een beetje-gevorderde skier die het geleerd heeft met pizzapunten best wat leert van een paar keer Harbs oefeningen doen (naast alle andere roep ik maar meteen).

Dubbel

@Hessel
Ik heb mijn vorige post iets aangepast en het verder toegelicht. In de skischool wordt het afgeleerd, in de racerij niet. Maar ook in de Oostenrijkse opleidingen wordt er nog steeds geleerd de bergski een paar centimeter voor de dalski te houden.

Het gaat helpen om je turn mechanics te veranderen. Een mooi voorbeeld is een beginner. Beginners skiën zo goed als altijd met rotatie. Vaak eindigt de bergski dan achter de dalski i.p.v. andersom. Als je een beginner vervolgens vraagt de bergski voor de dalski te houden kan deze vaak niet meer sturen. Dit komt omdat hun vermogen om te sturen afhankelijk is van die rotatie. Als je jezelf als oefening forceert om met een fente te sturen, dan moet je je turn mechanics aanpassen, anders kan je niet sturen. Die fente houdt immers de rotatie tegen. Als die fente daarentegen weer verdwijnt tijdens de stuurfase, dan weet je zeker dat je roteert.

Om nog aan het bovenstaande toe te voegen: Een fente zorgt er ook voor dat je heel heel dalski dominant gaat sturen. Als de bergski iets voor de dalski staat wordt het moeilijk om nog veel met de bergski te doen. Je schakelt eigenlijk de binnenste helft van je lichaam uit en voorkomt rotatie. Als je dan eenmaal het gevoel hebt van de juiste beweging, dan kan je prima zonder fente verder.
@Sndr
Daar staat geenszins dat hij coach is geweest van het US skiteam. Die zin is pure marketing en kennelijk werkt het. Sterker nog, Harb klaagt vaak steen en been over hoeveel beter hij het zou doen dan de huidige coaches van het US skiteam, zie onderstaand artikel:
http://harbskisysems.blogspot.com/2014/06/us-ski-team-is-not…

Alle elementen van PMTS vind je ook in het klassieke programma (er zijn geen technieken die uniek zouden zijn voor PMTS), dus met de individuele oefeningen op zich is niets mis. Alleen moet je ze kaderen binnen het grotere geheel van wat ik voor het gemak compleet skiën zal noemen.

Om overdreven rotatie uit te schakelen grijp ik eerder terug naar oefeningen die het bovenlichaam blokkeren zoals skistokken tegen je billen houden. Dat helpt ook met de voorwaartse component van de hoogbeweging te benadrukken. Als je met fente skiet begin je bij het inzetten van de volgende bocht vanuit de back seat waardoor je bewust ver naar voren moet komen, wat ook geen evidentie is.

https://youtu.be/awIQtSrsPxI

https://youtu.be/wslCf5YHF00

ik probeer het toch maar op deze manier, paar leuke oefeningen ook.

Klein beetje nuance voor @WillemJona[/mention], de man is natuurlijk niet compleet gek, zoals sommigen je misschien een beetje doen geloven. Zijn eerste boek over de methode kwam uit in 1997 (!), toen waren de lesmethodes wereldwijd echt nog wel flink anders dan nu en niet zo toegesneden op moderne carve-ski’s (toen nog shaped ski’s genoemd). Mooi om het grapje van @Gaston n.a.v. het filmpje van @Kjiratsiekoedel hierbij aan te halen, dat was namelijk de skistijl die toen werd aangeleerd. Overigens[mention=“132779”] @Gaston, is de bredere stance die jij hebt geleerd 3 jaar geleden officieel aangepast in de Oostenrijkse ausbildung, terug naar de smallere maatvoering is het devies. Iets dat Harb overigens altijd al heeft gepredikt.
Technische eliteskiers zoals Reilly Mcglashan, Paul Lorenz en JF Beaulieu noemen Harb’s concepten als 1 van de inspiratiebronnen voor hun manier van skiën. Hun vriend en hoofd-examinator voor het Oostenrijkse Staatliches diploma Andreas Spettel, vindt Reilly en Paul bij de allerbeste technische skiërs ter wereld horen en hun stijl een inspiratie.
En last but not least noemde hij Hirscher in 2009 al de toekomst van het skiën, de man die de WC zou gaan domineren voor een decennium. En laat Hirscher Harb’s stokpaardjes nu als geen ander beheersen… Alleen heeft die het zeker niet van Harb geleerd, waardoor wat Morzel en Skitechniek zeggen ook waar is. Hij is zeker niet de enige.

Desalniettemin geven zijn taalgebruik en uitleg wel een andere invalshoek, waar je nog steeds veel aan kunt hebben denk ik.

Thanks voor de toelichting @Shane
Onderstaand filmpje heb ik even opgezocht. Om maar een duidelijk voorbeeld te pakken, bij 2.05 minuut. Bedoel je dit als de nieuwe stance? Want ja, dat is behoorlijk smal weer t.o.v. wat wij leren nu in Nederland…

Het ziet er juist vrij breed uit. Nog breder lijkt me ongemakkelijk worden. Wat is het eigenlijk het voordeel van breed skiën?

1. Je valt minder snel omver.
2. Minder risico dat de binnenski de buitenski wegduwt bij inkanten.

Dat smal vs breed staan is ook een dingetje per persoon, ik sta gewoonlijk te breed dus probeer daar steeds alert op te zijn om smaller te skiën, ook de rede dat ik in de buckels niks waard ben😂🥶
Maar vorig jaar tijdens de groepslessen in LA NORMA😍☃️ hadden we juist een leraar die iedereen aanspoorde om wat breder te skiën🙈 de condities waren ijzig dus wellicht dat hij daarom daar voor koos of was het toch omdat hij daar voorstander van is🤷‍♂️ Kon daar geen duidelijkheid in krijgen, zoals hij de oefeningen voor deed en uitlegde was het niet onlogisch, voornamelijk veel bezig geweest met bewegen, blijven bewegen was het motto😋
Per leraar is dat toch ook een verschil, zoals hun het zien leggen ze het uit aan je😃