Terugblik 2009/2010: minder sneeuw, gevolgen beperkt

Winters maar met relatief weinig sneeuw. Dat is de balans die we gemiddeld opmaken als we terugblikken op het afgelopen winterseizoen in de Alpen. Natuurlijk waren er uitzonderingen, zo waren de omstandigheden in het zuiden voor het derde opeenvolgende jaar opvallend goed. Het grootste deel, en dan met name de gebieden ten noorden van de Alpenhoofdkam, kreeg echter minder sneeuw dan gebruikelijk. Op de foto het Italiaanse Livigno medio februari: één van de sneeuwrijkere gebieden deze winter.

Kou
Laat dit nou net te maken hebben met het koude weer dat we deze winter in Europa gehad hebben. Het lijkt tegenstrijdig maar dat is het niet. Van december tot en met half maart was het voortdurend te koud voor de tijd van het jaar. In Samedan, het vliegveld van St. Moritz (CH), werd met -31,6 de laagste decembertemperatuur gemeten sinds 1981. Begin maart was het bijna een week 5 tot 15 graden kouder dan normaal.

De kou hing samen met aanhoudende hogedruk boven het noorden van Europa. Daardoor zat de wind voortdurend in de oosthoek en stroomde koude lucht vanuit Oost-Europa gemakkelijk binnen. Koude lucht bevat minder waterdamp wat meteen verklaart waarom het een relatief droge winter was.

Droogte
Een andere reden voor de droogte was het ontbreken van de ‘noordwester’, de sneeuwbrenger bij uitstek. In een normale winter zorgt die windrichting aan de noord- en westkant van de Alpen meer dan eens voor grote hoeveelheden sneeuw. Echte dumps bleven nu echter uit. Door het compleet geblokkeerde stromingspatroon boven Europa kon koele vochtige oceaanlucht de Alpen simpelweg niet bereiken.

We zien het terug in de cijfers. Eind maart was er in grote delen van Oostenrijk nog niet éénderde van de normale neerslaghoeveelheid gevallen. Dat blijkt onder andere deze tabel van de Oostenrijkse weerdienst.

Voor dikke pakken sneeuw in de dorpen viel dus te weinig neerslag. De neerslag die wel viel kwam echter vaak als sneeuw naar beneden. Daardoor ontstond de merkwaardige situatie dat veel dalen toch lange tijd met een dunne laag sneeuw waren bedekt, vooral in december en januari. Tijdens mijn reis naar St. Johann haalde ik dit al aan. Het sneeuwtekort maakte voor het skiën uiteindelijk weinig uit, de pistes voorzien van pakken kunstsneeuw hielden zich prima.

Zuid- en westalpen goed bedeeld
Het koude winterweer werd van tijd tot tijd onderbroken door periodes van zachter en minder standvastig weer. Vooral de zuid- en later ook westalpen profiteerden hier goed van. Vanaf het begin van het seizoen zorgden enkele südstau-situaties voor goede tot bovengemiddelde sneeuwcondities ten zuiden van de Alpenhoofdkam. Dat blijkt ook uit dit sneeuwhoogtekaartje van het Zwitserse SLF. In percentages is aangegeven hoe de sneeuwhoogte zich op 25 februari verhoudt ten opzichte van normaal. Deze sneeuwhoogtes waren typerend voor de hele winter. De zuidalpen zaten rond of boven de 100%, in de noordelijke gebieden bleef het bij 50-70% ten opzichte van normaal.

Juist tijdens deze südstau-situaties liet de föhn zich aan de noordkant vaak gelden. Dit soort momenten beleefden we vlak voor kerst (het bekende Weihnachtstauwetter) en in de tweede helft van februari en maart. Eind maart was het zelfs zomers met temperaturen tegen de 25 graden. De sneeuwgrens klom flink maar weersomslagen zorgden vooral in Frankrijk en in het zuiden voor flinke sneeuwval.

Concluderend kunnen we stellen dat de meeste sneeuw wederom voor het zuiden bestemd was, en dan vooral voor de Zuidfranse Alpen. Daar trof je de beste sneeuwcondities aan van het hele Alpengebied. Wat dat betreft hadden we met Rogier een ideale correspondent in het juiste gebied.

Winterse verrassingen
Ik wil iedereen bedanken voor het volgen van onze weerberichten en de feedback die we kregen het afgelopen seizoen. We gaan nog even door met de weerberichten zij het minder frequent. Laten we hopen dat de natuur nog een paar winterse verrassingen in huis heeft. Mochten ze uitblijven, dan zijn we er sowieso volgend jaar met meer weer!