Wat is föhn? - Wintersportweer uitgelegd

Het principe van föhn
Het principe van föhn

We zijn gestart met een serie verdiepingsblogs over bekende weerfenomenen in de Alpen. Begrippen die vaak in weerberichten langskomen en eerder al beknopt in onze wiki te vinden waren, maar waar we nu wat dieper op ingaan. Vandaag het fenomeen föhn, een windsoort waar ze in de Alpen veel mee te maken hebben.

Niet geliefd

Föhn komt regelmatig voor in de Alpen en is niet bepaald geliefd. Niet zelden worden we geconfronteerd met deze warme droge wind die vanuit Italië de Alpenhoofdkam komt overgewaaid. Het gevolg: in een paar uur tijd stijgt de temperatuur soms meer dan 10 graden en je ziet de sneeuw voor je ogen wegslinken. Ook 's nachts kan de temperatuur explosief stijgen waardoor het niet meer vriest en skipistes snel aan kwaliteit inboeten. Een horrorscenario zou je zeggen, maar hoe gaat het precies in zijn werk?

Hoe ontstaat föhn?

Föhn ontstaat als lucht, bijvoorbeeld vanuit het zuiden, tegen de Alpen botst. Deze stijgt vervolgens op en koelt af. Tegen de zuidkant van de Alpen ontstaat hierdoor bewolking en soms ook neerslag. Als de lucht eenmaal de Alpenhoofdkam is gepasseerd begint de lucht echter te dalen en krijgt deze een versnelling mee. Dit noemen we föhn. Soms komt het zelfs tot een (föhn)storm met windsnelheden van meer dan 150 km/uur.

Daarnaast raakt de lucht veel vocht kwijt waardoor deze bij het dalen snel opwarmt. Veel sneller dan toen de lucht nog vochtig was. De föhn, in dit geval aan de noordkant van de Alpen, is een feit.

Soms goed toeven

We onderscheiden twee soorten, nordföhn en südföhn (lees de subblogs). Van die laatste is nu sprake. Rampzalig? Ja en nee. Laatstgenoemde is het meest berucht omdat de temperatuur dan het meest oploopt - soms tot tegen de 20 graden - en de sneeuw het snelst wegsmelt. Ook is er kans dat de liften sluiten door de harde wind. Is de föhn echter niet al te hevig dan is het op de pistes vaak prima toeven. Je zult waarschijnlijk alleen eerder een terrasje willen opzoeken omdat het afdalen 's middags steeds meer op waterskiën gaat lijken. Föhn duurt meestal 1 of 2 dagen, en dat is maar goed ook. De sneeuw heeft er hoe dan ook onder te lijden, hetzij door de temperatuur dan wel vanwege de wind.

Roel
is redacteur en sinds 2009 onze vertrouwde wintersportweerman. In het seizoen schrijft hij dagelijks over sneeuw en achtergronden van de wintersport.

Plaats een reactie

Waarom is verse sneeuw gevoeliger voor föhn?

mama on a mission in the snow

De verwarming van de lucht is natuurlijk geen positief weerfenomeen, tenzij je aan de goede kant van de Alpenhoofdkam zit! Dat mis ik dan wel een beetje in dit verhaal, dat er aan de kant waar de luchtstroom tegen de Alpenhoofdkam aankomt en stijgt er hier meestal ook een goede sneeuwval plaats vindt, correct me if I’m wrong!

@Rachel-P die is veel luchtiger en wordt sneller aangevreten dan een compacte laag oude sneeuw.
@Marijnt de snelle opwarming bij dalende lucht is zeker niet positief. Bij föhn kan het aan de stau-kant inderdaad wel soms flink sneeuwen maar niet altijd. Vandaag staat er bv. al een harde föhn in Oostenrijk terwijl het ten zuiden van de Alpenhoofdkam (Dolomieten) pas vannacht harder begint te regenen/sneeuwen.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Of het wel of niet sneeuwt aan de stau-kant zal wel liggen aan de lucht die wordt aangevoerd, hoeveel vocht(igheid) erin zit, of zit dat anders? En uiteraard zal dit alleen in winterse omstandigheden voorkomen.

Klopt @Marijnt en aan de nabijheid van lagedruk. En om het nog ingewikkelder te maken kan het bij een südstau soms ook ten noorden van de Alpenhoofdkam flink sneeuwen, maar dat is weer iets voor een vervolgblog.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

@Roel ik kijk er naar uit!

Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie