Off-piste: Veel te weinig met piepers, schep en sonde

Rogier op 26 januari 2013· 19 reacties

null
Droomsneeuw, maar niet zonder gevaar.

Een veel voorkomende gebeurtenis. Ik sta samen met een paar vrienden boven op een off-piste hellingen. We bespreken de gevaren en hoe we de helling in zullen skiën. Op hetzelfde moment komt er een wintersporter langs, zonder rugzak, zonder lawineveiligheidmateriaal, die duidelijk dezelfde helling in wil skiën. Als we er wat van zeggen dat het zonder lawine-drie-eenheid niet heel verstandig is om zo’n helling in te duiken volgen er vaak antwoorden als: ‘Oh, het zal zo’n vaart niet lopen’, ‘Jullie skiën de helling toch ook’ of ‘maar een lawinepieps beschermt niet tegen een lawine’.

Doden zonder lawine drie eenheid
Dit seizoen zijn er in Frankrijk verschillende dodelijke ongelukken gebeurt vlak naast skipistes in bekende off-piste afdalingen. Bij een heel aantal van deze ongelukken droegen de slachtoffers geen lawinepieps. In Frankrijk doeg 50 % van de lawineslachtoffers in off-piste terrein geen lawinepieps. Volgens Dominique Létang, de directeur van de ANENA, het Franse lawine-onderzoeksbureau heeft dit verschillende oorzaken: het onderschatten van het risico, en de te grote drang naar de poeder.

Onderschatten risico
Heel veel wintersporters onderschatten het risico. Zeer gevaarlijk maar misschien ook wel een beetje logisch. Want het gaat gewoon heel erg vaak goed. Veel wintersporters volgen sporen van skiërs. Zoals ik in de inleiding al beschreef merk ik heel vaak dat wij gevolgd worden in off-piste terrein door wintersporters die het idee hebben: als jullie het doen waarom ik dan niet. En het gaat gelukkig vaak goed. Maar het probleem met lawines is, dat als het fout gaat het heel vaak zeer dramatisch is.

null
Weet waar je mee bezig bent

Te hoge drang naar poeder
Off-piste skiën is hot, freeriden is cool. Iedereen lijkt tegenwoordig de eerste sporen te willen maken. ik kijk soms verbaast op al zie ik zeer steile hellingen die tegenwoordig met een lawinerisico van 4 al gespoord worden. Iedereen wil het eerste spoor trekken en vaak overheerst het gevoel van ‘het zal zo’n vaart niet lopen’. De drang naar poeder is soms te hoog. Poederstress noemen we dit. Hierbij is het zo belangrijk om nee te blijven zeggen.

Off-piste is off-piste
Een andere factor bij veel off-piste ongelukken is dat men denkt dat er een onderscheid is in verschillende off-piste afdalingen. Maar hier kan ik heel simpel in zijn. Een meter naast de piste is al off-piste. Er bestaat geen ‘beetje’ off-piste’. Zelfs afsnijdertjes onder liften en tussen slingerende pistes zijn off-piste. Lawinediensten beveiligen deze hellingen zodat er geen grote lawines over onderliggende pistes kunnen komen, maar kleine lawines die voor wintersporters dodelijk kunnen zijn echt mogelijk.

null

De bergen
Het probleem van het onderschatten van lawinegevaar zit hem volgens mij in twee dingen. ten eerste is lawinegevaar een moeilijk in te schatten gevaar die niet zomaar zichtbaar is. Een steile helling is eng, omdat je bang bent te vallen. Al onze alarmbellen gaan rinkelen als ons lichaam denkt een gevaarlijke val te kunnen maken. maar voor een glooiende besneeuwde helling hebben wij geen ingebouwd alarmsysteem. het ziet er zo mooi en vredig uit. Verder vergeten veel wintersporters in een skigebied dat ze zich in het hooggeberggte bevinden. De netjes geprepareerde, beveiligde pistes en de verwarmde liften geven niet het gevoel dat we in een gevaarlijke omgeving zijn. Maar op het moment dat je buiten de pistes gaat is het gewoon het hooggebergte en hooggebergte is extreem gevaarlijk.

Drama
Een klein ongelukje en een kleine lawine kan in off-piste terrein zeer snel een echt drama worden met dodelijke afloop. Teveel wintersporters denken ten onrechte dat het zo vaart niet zal lopen. Alle foute argumenten ten spijt (er zijn al sporen, nog nooit een lawine gezien, het is mooi weer etc etc) komen er elk jaar te veel mensen in lawines die foute inschattingen maakte.

Gids
Daarom raadt ik aan om nooit zelfstandig off-piste te gaan als je geen hele uitgebreide cursussen hebt gevolgd en begrepen. Ga alleen off-piste met een ski/berggids. Ga nooit off-piste zonder de lawine-drie-eenheid en de kennis deze te gebruiken en het liefst ook niet zonder Airbag-rugzak. Maar het allerbelangrijkste ga nooit ‘zomaar’ off-piste. Hoe mooi de poeder ook is, binnen no-time kan die fantastische poeder veranderen in een waar drama.

Meer weten over off-piste neem eens een kijkje op de Freeride community Wepowder.nl

Rogier
woont in de Franse Alpen. Als er maar een beetje sneeuw ligt, is hij buiten te vinden, om ons daarna bij te praten.

Plaats een reactie

Volledig waar… maar groot euvel voor velen lijkt me kostprijs van een drie-eenheid. Maar wat is die in vergelijking met je leven…
Voor de rest zijn mensen kudde dieren. Ze zien iets leuk en willen het ook, daar zal nooit iets aan te doen zijn vrees ik. Dat gedrag zie bij kinderen tot volwassenen spijtig genoeg!

Gehan

@ gehan, klopt de drie eenheid is niet goedkoop, maar niet duurder dan een paar goede ski s of een mooi pak en daar hebben veel wintersporters veel minder moeite mee…

Click. Click. Peace

Leuk stukje, wat denk ik ook mee speelt bij het devalueren van het gevaar van off piste is dat er op wintersport websites, maar ook in veel folders van wintersport gebieden en tour operators veel foto’s worden getoond van mensen die zich buiten de piste bevinden. Bekijk bijvoorbeeld de reportages op deze site maar. Er zit toch erg vaak een stuk off piste tussen. Ik ben van mening dat daardoor ook een deel van de wintersporters zich niet bewust zijn van de voorbereiding, kennis en afwegingen die daar vooraf zijn gegaan. Dat wordt vaak niet belicht. Gelukkig wordt op deze site wel een disclaimer op het einde gegeven. Maar in welke mate dat dit bij iemand binnen komt die over 4 dagen op pad gaat en inmiddels niet meer kan wachten totdat ook hij/zij mag gaan genieten durf ik niet te zeggen. Ben bang dat het niet heel erg veel is.

Bij de theorie cursussen van het SSC kom je er pas achter dat er een hele wetenschap achter zit waar mensen tientallen jaren onderzoek in doen. En als je deel neemt aan de praktijk cursussen dan blijkt het vaak verrekte lastig om de theorie te toetsen op de omstandigheden. Zelfs zoiets als bekijken van welke richting de wind is gekomen is al lastig voor iemand met weinig ervaring. Merkte tijdens de praktijk cursus dat ik dacht dat ik de theorie wel aardig kende maar dat er heel vaak toch nog een gotcha ergens was die ik met mijn ongetrainde ogen over het hoofd zag. Het probleem is meestal te ontwijken door 25m verder naar links of rechts af te dalen zodat de mensen die blind sporen volgen en bij hun afdaling natuurlijk niet andere sporen willen kruisen een groter risico nemen dan de eerste afdalers. Mensen die met een gids op pad zijn geweest zullen ook wel eens gehoord hebben dat ze juist links of rechts van het spoor van de gids moeten blijven op kritische passages.

In Frankrijk heeft men een andere perceptie van risico’s, dat mogen ze zelf weten, maar van mij hoeft het niet. Erg vervelend als je in een ski-klas zit, achteraan skied en ineens gaat de leraar een hoog risico gebied in en je je gedwongen voelt te volgen (waar 6 weken ervoor een hele ski-klas incl leraar is omgekomen). Positief punt, de reddingsdienst stond al klaar met een stuk of tien honden, nog nooit zoveel reddingshonden op één moment gezien. Maar voorkomen is beter dan genezen.

Dit seizoen ga ik weer naar Zwitserland, daar is meer aandacht voor (preventieve) veiligheid.

Volgzaam type (off-piste mits berggids).

De meeste mensen hebben geen idee van de risico’s, was bij mij niet anders. Vind dat hier veel meer aandacht aan besteed zou moeten worden in actieve voorlichting, denk bijvoorbeeld aan posters, fact sheets, waarschuwingen, infoboards etc. bij skiliften en bergstations. Vind ook dat de gevaren maar bovenal de onderschatting daarvan tijdens skilessen zouden moeten worden benoemd. Bij de ESF in de hogere klasjes gingen we zeer regelmatig off-piste. Dat smaakte uiteraard naar meer, en als ik de leraar vroeg waar we 's middags na de les zelfstandig off-piste konden gaan gaf hij een tip met de toevoeging voorzichtig te zijn omdat we geen LVS hadden en dus niet te ver te gaan en te blijven waar het verspoord was… en dat deden we dan dus ook. Tsja…met de kennis van nu vind ik dat geen beste raad om een understatement te gebruiken.

Goed stuk Rogier! Wellicht kunnen we tegenwoordig spreken van de lawine 4-eenheid. Niet alleen pieps, sonde en schep maar ook de Airbag is een zeer goede, nuttige aanvulling. Daarnaast heeft alle saftey gear pas nut als de gebruiker zijn verstand gebruikt. Het zal niet de eerste keer zijn dat ik alle meuk meeneem als ballast op de piste…

Hmm, 50% had geen pieps…

50% had dus wél een pieps, en waarschijnlijk nog meer bescherminggadgets (airbag, training, schep, ervaring etc). Hoeveel mensen worden er eigenlijk gered met zo’n pieps die zonder zo’n ding waren gestikt? Ik vermoed dat al die gadgets alleen een effect hebben op de afronding. Het echte verschil wordt gemaakt door de kennis die mensen hebben van de omstandigheden, en kennis is gratis.

Ik merk in de skiwinkels dat er een heleboel geld wordt verdiend aan die spullen. De fabrikanten spelen goed in op de trend, en iedereen begrijpt dat als het argument ‘veiligheid’ gebruikt kan worden de winstmarge omhoog kan.

Waarom niet een keer een link plaatsen naar trainingsmateriaal voor lawinecursussen. Is gratis, verdient niemand aan, begrijp ik, maar maakt meer verschil dan dat alle Nederlanders nu meteen naar de winkel rennen om voor 1.000-2.000 Euro aan gadgets te kopen die maar 1 of 2 weken per jaar worden gebruikt.

Ga zelf eigenlijk nooit off-piste maar moet zeggen dat ik de keren dat ik het wel gedaan heb, zelf ook onvoldoende zorgvuldig ben geweest (geen 3-eenheid etc.).

Wat ik mij wel afvraag is of het (voor de occassional off-piste skiër) niet afdoende is om gewoon naar de lawine-gevaar gegevens te kijken. In Oostenrijk kun je dit vaak eenvoudig achterhalen door het gewoon even te vragen bij de liften in het dal, of door even het internet af te speuren. mocht je dan, net als ik, een keertje off-piste willen, dan beperk je het gewoon tot die bergen en dagen waarop het lawinegevaar nihil is. Waarschijnlijk geen first tracks, maar ach…

Heb je wel last van poederstress en een ‘first-track syndroom’, dan moet je wat mij betreft getraind en verstandig genoeg zijn om het 1) te kunnen 2) te willen weten en 3) er geld voor uit geven (materialen).

@ Gast 653: De meeste dodelijke lawine-ongelukken gebeuren bij gevaar 2 en 3. JE neemt geen lawine drie eenheid mee omdat je gevaarlijk terrein in gaat. Je neemt lawine materiaal mee omdat je een keer per ongeluk een verkeerde keus (na het lezen van lawinebericht) hebt gemaakt. Voor de ‘foutjes’ zeg maar.

Click. Click. Peace

Het belangrijkste om mee te nemen is mijn inziens een ervaren ski-leraar en voor het stoerdere werk, een erkend berggids. En een gebied uitkiezen waar de commercie het niet wint van het veiligheidsgevoel.

Verder helemaal eens met het meenemen van de drie-eenheid.

Volgzaam type (off-piste mits berggids).

@ Gast 614. Er worden zeer veel wintersporters gered dankzij lawinepiepsen en steeds vaker ook dankzij airbags. Door de invoering van lawinepieps worden er steeds meer mensen op tijd onder de sneeuw vandaan gehaald. Allleen bij mij in de buurt ken ik zo’n tien mensen die nog leven omdat ze optijd zijn uitgegegraven dankzij hun lawinepieps. Lawineveiligheidsmateriaal gaat verder dan commercie.

Click. Click. Peace

Hoi mensen,

Ik wil een lawinepieper, schep en sonde kopen. Ik heb mijn keuze laten vallen op de Pieps DSP Pro of de Mammut Element Barryvox. Welke pieper werkt in de prkatijk het fijnste en waarom?
Zitten er nog verschillen in een schep en een sonde? Mammut biedt een pakket aan in een mooie cadeauverpakking, maar wellicht is zelf samenstellen goedkoper en beter. Ik hoor graag wat tips en advies.

Dank je wel?

groeten,

Bart

Je moet er mee trainen, maar als inroductie zou je het tegenwoordig ook kunnen huren!
Bijvoorbeeld bij bever:
http://www.bever.nl/index.cfm/fuseaction/pages.service/sub/v…

Doe ook mee met pieperfest/lawine training, een pieper hebben is een ding maar je moet hem wel kunnen gebruiken.

Check datum! ?

When life gets too complicated.... SKI

@Buk84 Ondanks dat het voor poppiholla niet meer zal uitmaken kan het denk ik geen kwaad om dit topic jaarlijks weer naar boven te brengen. Zelf gelukkig wijzer geworden wat betreft de gevaren sinds ik op wintersporters.nl kom dus hopelijk met dat het met zulke topics voor meer mensen duidelijk wordt.

Check datum! ?

Alex op 5 nov 2016 17:38

Gedaan ;P en daarom wil ik ter aanvulling nog even aangeven tegenwoordig kun je er mee trainen er worden diverse clinics gegeven en je kan het benodigde materiaal huren. Een lawine airbag is op die manier goed te betalen.

Je moet er mee trainen, maar als introductie zou je het tegenwoordig ook kunnen huren!
Bijvoorbeeld bij bever:
http://www.bever.nl/index.cfm/fuseaction/pages.service/sub/v…

Doe ook mee met pieperfest/lawine training, een pieper hebben is een ding maar je moet hem wel kunnen gebruiken.

Buk84 op 5 nov 2016 15:30

Alleen al het feit dat Alex door dit topic spit is echt super! keep the topic alive.

@Guuskoppes en @Buk84 helemaal mee eens hoor. Je moet ‘1’ worden met je pieper en dat bereik je alleen door er veel mee te oefenen, ook in NL. Mijn reactie was overigens cynisch bedoeld.

BTW, als er iemand prat gaat op safety ben ik het wel ?

*bericht bewerkt door Alex op 06 nov 2016 13:28

When life gets too complicated.... SKI

Ik ben zelf ook wel geintresseerd door off-piste skiën en in het specifiek toerskiën. Maar met mijn dertien jaar en maar eens in de twee jaar op wintersport vindt ik de lawine 3-eenheid te duur (mijn ouders overigens ook denk ik). Die wens komt over een paar jaar pas aan bod.

BTW: ik zie vanuit de lift regelmatig kleine lawinetjes liggen

Genieten

@jochemmecking Je kunt ook een 3-eenheid huren als je een keer met een gids op pad wilt gaan. Sterker nog, normaal gesproken hebben gidsen ook materiaal wat door hun klanten gebruikt kan worden.

Als tiener zijnde kan ik me voorstellen dat ouders niet staan te springen om hierin te investeren. ?

When life gets too complicated.... SKI
Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie