In kaart gebracht: Serfaus - Fiss - Ladis
Serfaus - Fiss - Ladis is het toonbeeld van een groot, modern Oostenrijks skigebied. Het beschikt over een uitgestrekt, aaneengesloten netwerk van pistes, de modernste liften en een niveau van kindvriendelijkheid waar je U tegen zegt. Maar dat was niet altijd zo. Nog niet zo heel lang geleden, in 1998, waren Serfaus en Fiss nog nieteens met elkaar verbonden. De veranderingen in 20 jaar tijd zijn gigantisch, laat staan als je nog verder teruggaat in de tijd.
Het begon in Serfaus
Zoals zoveel grote skigebieden waren Serfaus, Fiss en Ladis vroeger aparte skigebieden. Ieder dorp had zijn eigen liften, eigen lokale skischool en een eigen skipas. Het waren simpelweg concurrenten die liever elkaars vliegen afvingen dan dat er werd samengewerkt. De eerste wintersportactiviteiten vonden plaats op de Komperdell in Serfaus; omstreeks 1912 werden hier de eerste toerskitochten georganiseerd. Aan het begin van de dertiger jaren werd de eerste skischool opgericht al duurde het tot 1954 voordat de eerste sleeplift werd gebouwd.
Ook daarna ging het niet snel. Alleen als de net opgerichte “Serfauser Schiliftgesellschaft” genoeg geld bijeen had gespaard werd er een lift bijgebouwd. Anders niet. Zo stonden hier in 1966 pas vier skiliften. Hierna kreeg ook Fiss een liftmaatschappij, de “Fisser Bergbahnen GmbH”. In 1974 werd Ladis met een eenpersoonsstoeltjeslift aan het skigebied van Fiss gekoppeld. De eerste verbinding was een feit!
Met sleepliften naar de Masner
Het zou echter nog lang duren voordat Serfaus met Fiss-Ladis zou worden verbonden. Tot 1998 dopten de twee vooral hun eigen boontjes. Beide skigebieden groeiden door het opkomende wintertoerisme in snel tempo en bijna ieder jaar kwam er wel een nieuwe lift bij. Een mijlpaal voor beide skigebieden was de periode 1979-1981. In Fiss werd de Schönjoch en daarmee de bekende “Fisser Nordseite” ontsloten, waarmee een geheel nieuw deelgebied ontstond. In Serfaus werd een liftverbinding gebouwd naar de Masner. Je kunt het je bijna niet meer voorstellen maar de verbinding naar het deelgebied Masner bestond tot in de jaren '90 uit bijna alleen maar sleepliften. In 1991 hadden Serfaus en Fiss-Ladis allebei nog maar twee gondelbanen en twee stoeltjesliften.
Eindelijk één skigebied
Pas in 1999 kreeg het skigebied zijn huidige vorm. Na jaren van concurreren en onderlinge afgunst werd besloten een gezamenlijke skipas te introduceren voor Serfaus en Fiss-Ladis. Het is het begin van “Tirols Ski-Dimension Serfaus-Fiss-Ladis”. Door de bouw van de Sunliner kwam er eindelijk een liftverbinding tussen de beide skigebieden. Tot 1999 kon je van Fiss naar Serfaus skiën maar niet terug. Opmerkelijk: in 1989 stond deze lift al als ‘project’ op de pistekaart ingetekend maar in 1997 niet meer. Het symboliseert de moeizame verhoudingen tussen beide skigebieden in die tijd.
Toen de kogel door de kerk was ging het snel. In hoog tempo werden in alle uithoeken van het gebied liften gebouwd en vervangen en er werd grootschalig geïnvesteerd in kunstsneeuw. Mede door intensieve reclamecampagnes in binnen- en buitenland ontwikkelde het skigebied zich tot het gigantische familieskigebied dat het nu is.
Hoe gaat het verder?
Met de bouw en modernisering van zoveel liften en de landschappelijke veranderingen die dat veroorzaakt heeft werpt de vraag zich op hoe Serfaus - Fiss - Ladis er over 20 jaar uitziet. Komt er nog een lift vanuit Ladis naar de Schönjoch zodat je niet meer eerst naar Fiss hoeft? Of zit de skiverbinding met See in het Paznauntal eraan te komen dat er hemelsbreed maar 2,5 kilometer vandaan ligt?
Te druk?
De grootste uitdaging zit waarschijnlijk in het in goede banen leiden van de extreem groeiende mensenmassa’s, zowel per lift als op de pistes zelf. De groei in accommodaties en steeds meer (snellere) liften heeft als bijeffect gekregen dat het skigebied bijna aan zijn taks zit. Het aantal gastenbedden in Serfaus is de laatste 30 jaar verdubbeld en op topdagen staan er in Serfaus - Fiss - Ladis 22.000 mensen tegelijk op de piste. Dit vereist een ultraefficiënte geleiding van mensenstromen. Zeker in de toekomst, als het skigebied tenminste nog verder wil groeien. In 1970 nam Serfaus al een onorthodoxe maatregel, door als een van de eerste skiplaatsen in Oostenrijk het dorp autovrij te maken.
Bronnen: ADAC, https://www.serfaus-fiss-ladis.at/, https://www.serfaus.de/, https://www.skischule-fiss-ladis.at/. Een aangepaste versie van dit artikel is te lezen in Wintersport Magazine #40.
Plaats een reactie
Nou die drukte in goede banen leiden dat lukt wat mij betreft al een aantal jaar niet meer daar. Een jaar of 5 geleden zat ik met een jongerenreis in de buurt van het gebied. Iedere morgen rond half 10 werden we door de bus afgezet bij de liften in Fiss. Het gevolg: 3 kwartier in de wachtrij voordat je uberhaupt in de lift zat. Wanneer je tussen de middag wat wilde gaan eten moest je het echt plannen dat je niet tussen half 12 en half 2 bij een restaurant kwam, want ook dan was het 1 grote mensenmassa. Maar als je alles moet gaan plannen om de ergste druktes te ontlopen is het vakantiegevoel bij mij snel weg… En dan te bedenken dat dit in de laatste week januari was, dus buiten het absolute hoogseizoen.
Leuk stuk Roel! Ben altijd geïnteresseerd in de geschiedenis van een gebied als ik er eenmaal ben (geweest). Afgelopen maart zijn we er een week geweest en komende maart zijn we er (wegens succes) weer te vinden. Ik herken onderstaande van Matthias123 trouwens totaal niet.
…3 kwartier in de wachtrij voordat je uberhaupt in de lift zat. Wanneer je tussen de middag wat wilde gaan eten moest je het echt plannen dat je niet tussen half 12 en half 2 bij een restaurant kwam, want ook dan was het 1 grote mensenmassa.
Matthias123 op 19 dec 2018 07:18
Wij konden vrijwel overal zonder echte wachttijden instappen (begin maart, ook buiten de schoolvakanties) en bij restaurants hadden we niets te klagen (volop keuze en nergens wachtrijen). Bij één restaurant zijn we wél weg gegaan omdat de medewerkers verzuimden te vertellen dat de keuken dicht bleef die dag. We verbleven namelijk in het gebied precies in de week waarin een aardverschuiving Fiss en Serfaus van de buitenwereld had afgesneden en het betreffende restaurant zowel haar proviand als haar kok, die uit het dal moest komen, was misgelopen die dag. Maar goed, das een heel ander verhaal;)
Tot 1998 boonden de twee vooral hun eigen dopjes.
Roel
Smile :D
*bericht bewerkt door Luc6 op 19 dec 2018 08:22
poedermeneer“Tot 1998 boonden de twee vooral hun eigen dopjes” ???
Het dagelijkse beeld voor ons in Fiss:
Nou die drukte in goede banen leiden dat lukt wat mij betreft al een aantal jaar niet meer daar. Een jaar of 5 geleden zat ik met een jongerenreis in de buurt van het gebied. Iedere morgen rond half 10 werden we door de bus afgezet bij de liften in Fiss. Het gevolg: 3 kwartier in de wachtrij voordat je uberhaupt in de lift zat. Wanneer je tussen de middag wat wilde gaan eten moest je het echt plannen dat je niet tussen half 12 en half 2 bij een restaurant kwam, want ook dan was het 1 grote mensenmassa. Maar als je alles moet gaan plannen om de ergste druktes te ontlopen is het vakantiegevoel bij mij snel weg… En dan te bedenken dat dit in de laatste week januari was, dus buiten het absolute hoogseizoen.
Matthias123 op 19 dec 2018 07:18
Het is er druk s’ochtends in de kerst/krokus periode. Maar 9.30 is ook geen tijdstip om aan te sluiten bij de liften.
Blijft een van de beste gebieden in Oostenrijk. Ik heb nog geen beter gebied kunnen ontdekken en ben toch al op veel plaatsen geweest.
Ja je moet echt vóór 9.30 uur naar boven, anders sta je flink in de rij. Naast de drukte en de relatief hoge prijs van verblijf in Serfaus of Fiss (en dan niet heel dicht bij de lift of zo) is het vooral de lay-out van het gebied dat maakt dat ik er niet meer kom. Het is echt zo’n heen-en-weer gebied. Je kan geen rondjes maken, alleen maar van de ene kant naar de andere en dan weer terug. En of het echt zo veel kindvriendelijker is dan andere gebieden? Ja er zijn veel voorzieningen voor kinderen, maar die heb ik in andere gebieden toch ook gezien.
Ach de marketing werkt blijkbaar goed. En als al die mensen naar Serfaus-Fiss-Ladis gaan, zitten ze dus niet in het gebied waar ik ga skiën.
@GiGi je slaat de spijker helemaal op z’n kop. Hij staat bij mij achter Le 2 Alpes op nummer 2 in lijst van flop gebieden. Als je om 9:30 wordt afgezet door de bus heb je weinig keus. Maar in veel andere gebieden maakte het sowieso niet uit hoe laat ik bij de lift kwam. Meer dan 5 a 10 minuten maximaal werd het nooit. Maar laat inderaad al die mensen maar lekker daar op een kluitje gaan zitten. Dat geeft ons weer een hoop extra ruimte :)
@GiGi je slaat de spijker helemaal op z’n kop. Hij staat bij mij achter Le 2 Alpes op nummer 2 in lijst van flop gebieden. Als je om 9:30 wordt afgezet door de bus heb je weinig keus. Maar in veel andere gebieden maakte het sowieso niet uit hoe laat ik bij de lift kwam. Meer dan 5 a 10 minuten maximaal werd het nooit. Maar laat inderaad al die mensen maar lekker daar op een kluitje gaan zitten. Dat geeft ons weer een hoop extra ruimte :)
Matthias123 op 19 dec 2018 08:45
Denk dat je ook even rekening moet houden met de specifieke week/ervaring die jij hebt gehad, welke niet persé de ‘standaardsituatie’ voor dit gebied hoeft te zijn. Zo had ik ooit ook exact hetzelfde in Sölden, waarbij ik (ook buiten de schoolvakanties) ieder ochtend vanuit het Giggijoch tal, zeg maar de eerste gondel in het dal die langs Hochsölden ligt, een half uur tot 3 kwartier in de rij stond. In al die jaren daarna heb ik nooit mensen gesproken in mijn omgeving die deze ervaring met mij deelden. Op de trage ochtenden na was ik ook zeker te spreken over het gebied overigens.
*bericht bewerkt door Luc6 op 19 dec 2018 08:53
poedermeneerVanaf 2001 ben ik tien, twaalf jaar bijna onafgebroken naar Fiss gegaan, meestal in de schoolvakanties, maar ook een paar keer daarbuiten. In mijn ogen nog altijd het mooiste skigebied. Maar die drukte was toen al enorm en werd alleen maar meer. Je moest echt ‘tactisch’ skiën. Dus 's ochtends met de eerste lift richting Masner. Als het daar druk werd ‘contra’ de massa terug skiën.
Tussen de middag blijven skiën, dan was het redelijk rustig op de piste en gigantisch druk bij de restaurants. Op die manier was het te doen qua drukte. Na 14.00 uur gingen wij vaak pas wat eten.
Een keer 's ochtends een dalafdaling zoals de Frommes maken was niet handig. De lift naar de Seables (ook zo’n prachtige afdaling) sloegen we vaak over. Dan stond je vaak zomaar 30 minuten in de rij.
Mooi om te lezen hoe snel dit gebied zich heeft ontwikkeld.
Mooi stuk! Wel opmerkelijk dat de gebieden ondanks geen samenwerking wel al sinds 1987 een gedeelde pistekaart hadden? (ook na het verdwijnen van het project in 1997).
Super interessant het ontstaan en de geschiedenis van (grote én kleine) skigebieden
Ja je moet echt vóór 9.30 uur naar boven, anders sta je flink in de rij. Naast de drukte en de relatief hoge prijs van verblijf in Serfaus of Fiss (en dan niet heel dicht bij de lift of zo) is het vooral de lay-out van het gebied dat maakt dat ik er niet meer kom. Het is echt zo’n heen-en-weer gebied. Je kan geen rondjes maken, alleen maar van de ene kant naar de andere en dan weer terug. En of het echt zo veel kindvriendelijker is dan andere gebieden? Ja er zijn veel voorzieningen voor kinderen, maar die heb ik in andere gebieden toch ook gezien.
GiGi op 19 dec 2018 08:39
Ach de marketing werkt blijkbaar goed. En als al die mensen naar Serfaus-Fiss-Ladis gaan, zitten ze dus niet in het gebied waar ik ga skiën.
als je goed zoekt heb kan je relatief goedkoop midden in het centrum zitten, wij hebben voor januari zo een pareltje gevonden!
Vanaf 2001 ben ik tien, twaalf jaar bijna onafgebroken naar Fiss gegaan, meestal in de schoolvakanties, maar ook een paar keer daarbuiten. In mijn ogen nog altijd het mooiste skigebied. Maar die drukte was toen al enorm en werd alleen maar meer. Je moest echt ‘tactisch’ skiën. Dus 's ochtends met de eerste lift richting Masner. Als het daar druk werd ‘contra’ de massa terug skiën.
Tussen de middag blijven skiën, dan was het redelijk rustig op de piste en gigantisch druk bij de restaurants. Op die manier was het te doen qua drukte. Na 14.00 uur gingen wij vaak pas wat eten.
Een keer 's ochtends een dalafdaling zoals de Frommes maken was niet handig. De lift naar de Seables (ook zo’n prachtige afdaling) sloegen we vaak over. Dan stond je vaak zomaar 30 minuten in de rij.Mooi om te lezen hoe snel dit gebied zich heeft ontwikkeld.
peterpos op 19 dec 2018 08:52
Sorry maar op die manier is het toch geen vakantie? dan is het ongeveer een dag op het kantoor met al je werk rondom vergaderingen enzo plannen.
@GiGi je slaat de spijker helemaal op z’n kop. Hij staat bij mij achter Le 2 Alpes op nummer 2 in lijst van flop gebieden. Als je om 9:30 wordt afgezet door de bus heb je weinig keus. Maar in veel andere gebieden maakte het sowieso niet uit hoe laat ik bij de lift kwam. Meer dan 5 a 10 minuten maximaal werd het nooit. Maar laat inderaad al die mensen maar lekker daar op een kluitje gaan zitten. Dat geeft ons weer een hoop extra ruimte :)
Matthias123 op 19 dec 2018 08:45Denk dat je ook even rekening moet houden met de specifieke week/ervaring die jij hebt gehad, welke niet persé de ‘standaardsituatie’ voor dit gebied hoeft te zijn. Zo had ik ooit ook exact hetzelfde in Sölden, waarbij ik (ook buiten de schoolvakanties) ieder ochtend vanuit het Giggijoch tal, zeg maar de eerste gondel in het dal die langs Hochsölden ligt, een half uur tot 3 kwartier in de rij stond. In al die jaren daarna heb ik nooit mensen gesproken in mijn omgeving die deze ervaring met mij deelden. Op de trage ochtenden na was ik ook zeker te spreken over het gebied overigens.
Luc6 op 19 dec 2018 08:51Ook Sölden is - mede om die reden - zeker niet hoog geplaatst in mijn favorieten-lijstje. Beetje hetzelfde verhaal als SFL, wat mij betreft (duur en als gebied niet bijster goed aansluitend bij mijn wensen).
Op youtube een mooie film met oude opnames van de 1e liften en de geschiedenis van dit gebied.
Op de webcams vind ik SFL altijd (ook in het laagseizoen) net Snowworld lijken tijdens de topdrukte in de kerstweken…
Geen ervaring met dit gebied, maar volgens mij voldoet het voor velen aan criteria die een gebied moet hebben: snelle liften, aaneengesloten groot gebied, relatief hooggelegen, charmante dorpen en makkelijk bereikbaar.
Zou er best eens heen willen, ook vanwege de populariteit, maar de verhalen over drukte (ook in het laagseizoen) in combinatie met veel landgenoten hebben mij tot nu toe anders doen besluiten.
Sorry maar op die manier is het toch geen vakantie? dan is het ongeveer een dag op het kantoor met al je werk rondom vergaderingen enzo plannen.
Matthias123 op 19 dec 2018 08:55
zoveel stress geeft dat echt niet hoor, het blijft net lekker skiën. Want wanneer je vroeg opstaat en meteen richting de Masner gaat, heb je daar gewoon fantastische pistes. Toch heel wat anders dan een dagje op kantoor…
Maar er zijn toch zoveel gebieden waar je om 9u30 lang staat aan te schuiven aan de gondel, waarom wordt dit toch steeds voor SFL als zo een verschrikkelijk iets ervaren? Ga dan wat vroeger opstaan en wat vroeger de piste op.
Ik ben nu 2x hier geweest (1x in Fiss en 1x in Serfaus), en 2x echt nooit de drukte als hinderlijk ervaren, niet op de piste noch in de restaurants.
Ik heb in bv Ischgl en Sölden al langer staan aanschuiven aan de gondel.
*bericht bewerkt door Denis op 19 dec 2018 09:19
@GiGi je slaat de spijker helemaal op z’n kop. Hij staat bij mij achter Le 2 Alpes op nummer 2 in lijst van flop gebieden. Als je om 9:30 wordt afgezet door de bus heb je weinig keus. Maar in veel andere gebieden maakte het sowieso niet uit hoe laat ik bij de lift kwam. Meer dan 5 a 10 minuten maximaal werd het nooit. Maar laat inderaad al die mensen maar lekker daar op een kluitje gaan zitten. Dat geeft ons weer een hoop extra ruimte :)
Matthias123 op 19 dec 2018 08:45Denk dat je ook even rekening moet houden met de specifieke week/ervaring die jij hebt gehad, welke niet persé de ‘standaardsituatie’ voor dit gebied hoeft te zijn. Zo had ik ooit ook exact hetzelfde in Sölden, waarbij ik (ook buiten de schoolvakanties) ieder ochtend vanuit het Giggijoch tal, zeg maar de eerste gondel in het dal die langs Hochsölden ligt, een half uur tot 3 kwartier in de rij stond. In al die jaren daarna heb ik nooit mensen gesproken in mijn omgeving die deze ervaring met mij deelden. Op de trage ochtenden na was ik ook zeker te spreken over het gebied overigens.
Luc6 op 19 dec 2018 08:51
Mijn ervaring ook buiten de vakantie periode in SFL, ik kom er niet meer. Waardeloos gebied met veel verbindings pistes dwars over de berg. Als snowboarder niet bepaald fijn. Richting massner was altijd vol, no thanks.
@Denis welke periodes ging jij dan? Ischgl doe ik bijvoorbeeld in april, dan zijn er nooit rijen en zelfs pistes voor mij alleen.
*bericht bewerkt door Tiny-M op 19 dec 2018 09:29
@GiGi, dat is sinds de nieuwe gondel wel echt veel beter geworden. Helaas zijn de Silberbrünnl op de Giggijoch en de Langegg wel altijd een mensenmeute.
Het beeld van de drukte in Fiss kan ik alleen maar onderstrepen. Ik ging altijd als eerste naar boven, en ook dan stonden er al best wat mensen. Heb ook een keer 's ochtends enthousiast de Frommes gepakt. Dat is inderdaad geen aanrader. Je mag mooi aansluiten in de rij beneden.
Qua kindvriendelijkheid zal sfl zich tijdens de winter moeilijk kunnen onderscheiden. Je vindt overal elders ook wel een snowpark voor kinderen. Maar in de zomer is dat anders. Wij waren er al 4 jaar na elkaar en je vindt in sfl overal speeltuinen in de bergen en fantastische wandelingen voor kinderen. Dit is echt wel een winter EN zomerbestemming. Bovendien werken de skiliften allemaal in de zomer en zijn de skiliften gratis inbegrepen in de prijs van je hotel wat elders meestal niet zo is
Top gebied…
Waren daar 2 jaar terug rond maart.
Prachtig weer gehad, hotel ski in, ski out in fiss.
Geen lange wachtrijen, en schitterende pistes richting serfaus, vooral in de uithoek van het gebied.
Zeker een aanrader…
April is natuurlijk al heel laat in het seizoen, dan is het denk ik nergens nog echt druk.
In Ischgl kan je door bv de Fimbabahn te nemen de drukte ontwijken, maar rond 9u30-10u sta je aan de Silvrettabahn toch ook soms meer dan een half uur aan te schuiven, zelfs buiten het seizoen. Ik heb ook eens een half uur staan aanschuiven aan 1 van de stoeltjesliften aan de Paznauner Thaya, iets wat ik in SFL nog niet heb voorgehad midden in het gebied.
Nu ja, elk zijn ervaring natuurlijk, SFL kan heel druk zijn, en voor sommigen is dat blijkbaar een nogo, maar voor mij stoort het niet, omdat je die drukte echt wel kan ontwijken.
Vorig jaar in maart bv, ik stond bovenaan de Nordseite, toen zag je idd aan 1 van de liften daar beneden heel wat volk aanschuiven. Simpele oplossing, 1 van de andere 2 liften nemen. Daar ga ik echt geen stress van krijgen en mijn gemoed niet door laten vergallen.
Echt, 's ochtends de eerste lift nemen en meteen richting Masner gaan, dan heb je echt prachtige pistes met heel weinig volk.
s’ Ochtends de Frommes doen is idd geen goed idee want dan sta je beneden in de rij, maar dat is exact zo met de dalafdaling in Ischgl en Sölden.
Vandaar dat ik ook vroeg welke periode je er was. Ik vermijd juist de drukke gebieden in het seizoen en had eind maart in SFL ook een stuk meer rust verwacht. PDS, Monte Rosa, Montafon, Tignes en nog wel meer gebieden buiten de vakanties nooit rijen gehad en totaal geen rekening hoeven te houden met welke tijden ik waarheen ging. Dan is het voor mij pas vakantie :)
Top gebied…
alruba op 19 dec 2018 09:45
Waren daar 2 jaar terug rond maart.
Prachtig weer gehad, hotel ski in, ski out in fiss.
Geen lange wachtrijen, en schitterende pistes richting serfaus, vooral in de uithoek van het gebied.
Zeker een aanrader…
Buiten het Schlosshotel in fiss heb je wel niet veel ski in ski out denk ik. En Schlosshotel is nu niet meteen een budgethotel…
Ik ben er in 2012 geweest en daarvan zijn me maar twee dingen bijgebleven.
- Veel pistes dwars op de berg. Niet prettig als je steeds korte bochten aan de rand van de piste.
- Ondanks 30cm sneeuw halverwege de week, waren de pistes de volgende dag al weer ijzig.
?.
DrPhil op 19 dec 2018 10:16
- Veel pistes dwars op de berg. Niet prettig als je steeds korte bochten aan de rand van de piste.
…
kon je dan die bochten, net als deze zin, niet goed afmaken ;)?
Ik ben nog nooit in SFL geweest, maar hoewel het me ook mooi lijkt, schrikken die verhalen over drukte in het laagseizoen me echt af. Ik heb nog nooit ergens langer dan 10 minuten in de rij gestaan en dat is lang genoeg, ook als dat betekent dat ik dan dus gebieden als SFL, Solden etc dan maar niet ski.
Als je ischgl gewent bent aan liften, dan valt serfaus fiss ladis je erg tegen, een flink aantal tragere stoeltjesliften, kortere pistes (behalve frommes), en extreme drukte bij liften, alleen het masnergebied is vergelijkbaar met ischgl
Ik ben er in 2012 geweest en daarvan zijn me maar twee dingen bijgebleven.
DrPhil op 19 dec 2018 10:16
- Veel pistes dwars op de berg. Niet prettig als je steeds korte bochten aan de rand van de piste.
- Ondanks 30cm sneeuw halverwege de week, waren de pistes de volgende dag al weer ijzig.
@DrPhil
met alle respect, wat kan een gebied hieraan doen dat de sneeuw de dag erop alweer ijzig is ?
ga er wel vanuit dat ze het gewoon geprepareerd hadden uiteraard.