Klimaatverandering betekent niet meteen het einde van de wintersport
Vorig jaar verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift The Cryosphere het resultaat van een onderzoek naar het toekomstige sneeuwcondities in de Alpen. Conclusie: we kunnen een afname van de sneeuwhoeveelheid verwachten op alle hoogtes. Vooral gebieden beneden 1200 meter worden volgens de onderzoekers van het Institut für Schnee- und Lawinenforschung (SLF) ernstig bedreigd. Luidt dit het einde in van wintersport in de lagergelegen skigebieden?
Geen nuance en fouten
Wat we bij dit soort onderzoeken vaak zien is dat de resultaten zonder duiding of context de wereld in worden geslingerd. Sociale media helpen daar niet bij. Een maximaal aantal tekens op Twitter en de beperkte bereidheid om veel te typen (of lezen) laten weinig ruimte voor nuance. Dat is jammer. Zeker als er ook nog eens onzorgvuldigheid insluipt zoals bij het recente onderzoek van een masterstudent aan de universiteit van Wageningen. Volgens Adrià Fontrodona Bach neemt het sneeuwdek in Europa met gemiddeld 12% per decennium af. Een bepaald medium heeft hier per ongeluk 12 centimeter van gemaakt en omdat veel kranten dit daarna, zonder te checken, overnamen kregen we massaal foute informatie voorgeschoteld.
In lijn met wat onderzoekers zeggen
Door dit soort zaken halen mensen steeds vaker hun schouders op bij nieuwsberichten over klimaatverandering. Zeker als de daaropvolgende winter in weerwil van alle sombere klimaatscenario’s extreem sneeuwrijk verloopt, zoals het seizoen 2017-2018 heeft gedaan. Toch is de afgelopen winter wel degelijk in lijn met wat de onderzoekers eigenlijk zeggen. Er viel namelijk heel veel sneeuw, maar lagergelegen skigebieden (vooral die in de westalpen) hadden ook vaak regen. Zo lang de sneeuwval die regenval compenseert is er weinig aan de hand, maar als de regenmomenten gaan overheersen wordt het een heel ander verhaal.
Drie scenario’s
De onderzoekers hebben drie scenario’s doorgerekend met een bepaalde CO2-emissie om de invloed te bepalen op het sneeuwdek. Dit is gedaan tot het jaar 2100 voor twee regio’s in Zwitserland (het Berner Oberland en Graubünden), berekeningen die volgens de onderzoekers representatief zijn voor de hele Alpen. De uitkomsten geven een unanieme afname van de sneeuwhoogte voor alle hoogtes, ongeacht het scenario. Als we de klimaatdoelstelling van maximaal 2 graden opwarming halen, bedraagt de sneeuwafname gemiddeld 30%. Als we echter niks doen zou de sneeuwhoeveelheid zelfs op 3000 meter hoogte afnemen met circa 50%. Het meest getroffen zijn de gebieden beneden 1200 meter. In het niks-doen scenario blijft aan het einde van de eeuw nauwelijks nog sneeuw liggen. Verder worden de winters gemiddeld korter. De winter valt een halve tot een hele maand later in, en eindigt minimaal een maand eerder. Dit staat gelijk aan een verschuiving van het huidige klimaat met 500 tot 1000 hoogtemeters.
Niet meteen wanhopen
Natuurlijk heeft dit grote gevolgen voor de wintersport. Vooral in een land als Oostenrijk waar veel skigebieden tussen 1000 en 2000 meter liggen. Hoe erg de afname precies bedraagt is afhankelijk van in hoeverre het lukt de opwarming te stoppen. Er zijn echter wat kanttekeningen te plaatsen die mede-bepalend zijn hoe erg het straks écht gaat worden. Zaken waar de onderzoekers bij navraag ook melding van maken maar die de meeste kranten niet hebben gehaald en punten die misschien gewoon vergeten zijn.
-
Op de eerste plaats zijn de lokale omstandigheden van grote invloed. Een skigebied met pistes op het noorden is veel minder gevoelig voor instraling van de zon. Ook al zou het in de toekomst vaker regenen; de sneeuw die valt als het wel koud genoeg is blijft op een noordhelling altijd beter liggen dan op een zuidhelling. Voor kunstsneeuw geldt dit ook.
-
Een ander punt is dat kunstsneeuw nu al veel skigebieden uithelpt. Ook de lagere. Als Vrouw Holle niet thuis geeft, springen soms honderden sneeuwkanonnen bij om de pistes wit te houden. Daar zijn maar een paar koude nachten voor nodig. Denk aan Winterberg in het Sauerland dat niet hoger dan 820 meter gaat en waar het in een normale winter regelmatig regent. Ook afgelopen winter deed het dat veelvuldig; desondanks kon er vanaf 2 december meer dan 4 maanden aan een stuk geskied worden.
-
Daarnaast moeten we de technologische vooruitgang niet uitvlakken. Kunstsneeuw maken kan over het algemeen alleen bij een temperatuur van ongeveer -2 graden. In augustus besloot een Oostenrijkse rechtbank dat het voortaan is toegestaan een bacterie aan het water toe te voegen die het mogelijk maakt bij een hogere temperatuur kunstsneeuw te maken. Er zouden geen milieubezwaren aan kleven. Los van of zo’n toevoeging ethisch wel gewenst is, is het goed mogelijk dat er in de toekomst meer uitvindingen komen die het makkelijker of goedkoper maken om kunstsneeuw te produceren. Misschien vinden we zelfs een 100% duurzame manier om kunstsneeuw te maken. Opeens is een stabiel klimaat dan geen randvoorwaarde meer voor de wintersport.
-
Kijken we puur weertechnisch, dan is er nog een escape. In de wintersport podcast vorig jaar stipte ik dat al even aan. Zelfs al zou de aarde meer dan 2 graden opwarmen, het weer in de Alpen is ook in de toekomst vooral afhankelijk van hoe de stroming is, oftewel waar de hoge- en lagedrukgebieden liggen. Aan de ene kant van een lagedrukgebied waait de wind uit het zuiden en aan andere kant uit het noorden. Als het door een zuidenwind in Rusland warmer is dan normaal, dan is het in de Alpen door een noordenwind - ook over 40 jaar - nog steeds vrij koud (zie kaartje hierboven). Er treedt stuwing op tegen de noordkant van de Alpen waaruit 's winters nog steeds veel sneeuw valt. Bij een genuadepressie geldt hetzelfde voor de Zuidalpen. Als de neerslag maar zwaar genoeg is daalt de sneeuwgrens vanzelf door neerslagafkoeling.
-
En zoals de geblokkeerde luchtdrukverdeling van de afgelopen hete zomer deels wordt toegeschreven aan klimaatverandering, kan het zijn dat door diezelfde klimaatverandering straks misschien wel blijkt dat we 's winters vaker noordenwinden krijgen. Dit is puur hypothetisch hoor, maar dat zou - hoe bizar het ook klinkt - kunnen inhouden dat de hele wereld verder opwarmt maar dat de Alpen in de winter relatief koud blijven met sneeuw. We weten het gewoon niet.
Wordt vervolgd
Het is dus te vroeg om de wintersport ten dode op te schrijven, zoals Der Spiegel min of meer deed door polygonen te trekken om skigebieden die lager liggen dan 1200 meter. Dit alles is natuurlijk geen pleidooi om dus maar op onze lauweren te gaan rusten. De opwarming is en blijft een bedreiging voor skigebieden en de wintersport zoals we die kennen zal waarschijnlijk gaan veranderen. Wie niet mee verandert zal vanzelf de gevolgen gaan ondervinden. Dit ontgaat ook de wintersporters zelf niet, hebben we gemerkt.
Plaats een reactie
Dat bijvoorbeeld het AD, Gelderlander en Limburger het fout overnamen kan heel goed kloppen. Het is namelijk allemaal onderdeel van het AD en al het landelijke en wereldnieuws komt van dezelfde redactie.
Op z’n minst zou je verwachten dat ze een (originele) bronvermelding doen (met weblink!) zodat je het kan checken als je twijfels hebt… Dat vindt ik altijd nl. wel zo prettig.
Overigens kwam ik in een heel andere discipline (quantum fysica) een leuk artikel tegen over verse sneeuw (en daarin hebben ze een bronvermelding met link :-)) : https://www.quantumuniverse.nl/waarom-verse-sneeuw-beter…
Heel vaak worden algemene nieuwsberichten of persberichten door jan en alleman overgenomen zonder ze zelf op feitelijke onjuistheden te checken, hoor en wederhoor toe te passen of andere journalistieke principes te hanteren. Ook mij andere (nieuws)media dan het AD en aanverwante media. Er zijn maar weinig redacties die daar nog mankracht voor willen inzetten. Snel online is het devies.
Ik ga mij hier niet uitspreken over de al of niet impact van de klimaatverandering op sneeuw in de alpen maar als blijkt dat er idd minder en minder sneeuw moest vallen (blijven liggen), ik heb alleszins geen zin om 1000 km te gaan rijden om op witte stroken te gaan skiën :-(
Mooi stukje leesvoer! :)
Maar ik maak me minder druk om de alpen en zijn winters…als de mensheid doorgaat met de aarde te vernietigen en de bevolking steeds groter word dan vrees ik dat we compleet andere zorgen hebben dan kou…
Een andere techniek die nu in droogte gebieden getest word. En tot dusverre positieve resultaten laat zien.
Is het maken van ijsbergen door continu water te vernevelen in de winter periode met enkel opgevangen regenwater, hierdoor ontstaat een berg van ijs die ook in warme streken zonder neerslag een gehele zomer kunnen overleven en dat niet alleen deze voorzien de regio van drinkwater en irrigatie water voor de landbouw.
Nu gebeurd dit nog op kleine schaal, maar de resultaten zijn uiterst positief en het zou op een gletsjer. Uitkomst bieden om ze zo de nodige ijs aanbouw te generen. Maar het kan ook gezien worden als een vervolg op de snowfarming.
Als dit doorzet zou dit dus een deel van de verwachtte vermindering van sneeuw kunnen oplossen
Dit is ook wel een leuke link, wordt de sneeuwhoogtes en klimaat van verschillende regio’s in met name Oostenrijk bekeken.
12% zou gemiddeld best wel een cm of 12 kunnen zijn toch, wetende dat het sneeuwdek op 1600m gemiddeld zo’n 1 meter dik is in het winterseizoen, of is dit een te simpele rekensom…?
@Arno5 check de link van dat tweede onderzoek. Het is gewoon 12%. Verreweg het merendeel van de stations ligt onder de 1000 meter: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1029/201…
12% zou gemiddeld best wel een cm of 12 kunnen zijn toch, wetende dat het sneeuwdek op 1600m gemiddeld zo’n 1 meter dik is in het winterseizoen, of is dit een te simpele rekensom…?
Arno5 op 23 nov 2018 09:58
Het probleem met 12cm per jaar vs 12% per jaar is dat de krimp bij percentages afneemt. Stel je hebt 1 meter sneeuw en je haalt daar 5 jaar lang 12cm sneeuw af, dan houd je nog maar 40 centimeter over (5x12 = -60cm). Ga je in percentages werken, dan neemt de sneeuw het eerste jaar af met 12cm (=12%), maar daarna zijn de sneeuwhoogtes 77,44 (2y), 68,15 (3y), 59,97 (4y) en 52,77 (5y). Uiteindelijk heb je na 5 jaar dus ruim 12cm meer (toeval hoor, haha :P) Een vrij duidelijk voorbeeld om te illustreren dat een constante relatieve afname, in absolute afname afneemt.
Los van het percentage/cm stuk: ik maak mij ook erg zorgen over het vermogen van de mens om in te zien hoe gevaarlijk dit is en te reageren. Volgens mij is de mens niet (goed) in staat om preventief te handelen, en zullen we achteraf denken ‘shit!’ als het mis is gegaan en er geen weg terug is.
Ik zie sneller de zomerski wegvallen , de gletsjers krijgen ferm tegen hun tanden en moet rendabel blijven
Eindelijk weet ik er eentje: op de foto staat de rode 20 in Bürserberg!
Sorry, verkeerde topic ;-)
Ik blijf me verbazen over de wetenschappelijke onderzoeken die met stelligheid bepaalde conclusies trekken. En dat daar weer wetenschappelijke onderzoeken tegenover staan met, juist, tegenovergestelde conclusies. Net zoals, ook hier op dit forum, de klimaatopwarming aangedaan door de mens, ontkent of bevestigd wordt met het gemarchandeer als gevolg. We weten dus nog niets, we constateren alleen maar. Maar we spelen al wel met het klimaat door onze vervuiling.
Ik wordt erg onrustig over datgene wat er gebeurt met ons klimaat en aarde en welke last wij door de vervuiling van de afgelopen 50 jaar bij onze kinderen leggen. Dan wel of geen wintersport, pfff, waar hebben we het over.
Het zal mijn inziens de mens (bijna) niet lukken om die koers om te buigen omdat de mens verlangt naar alsmede niets zal willen inleveren van zijn welvaart en consumptiebehoefte.
Dit grote mammoetschip, natuur genaamd, zal een eigen koers kiezen; ongeacht en niets ontziend.
En dat alles op basis van de 32 IPCC-klimaatmodellen, die allen stuk voor stuk grandioos faalden met uitzondering van ééntje (de Russische). Laat nou net die ene helemaal geen rampscenario voorspiegelen…
Persoonlijk maak ik me meer zorgen voor die twee dagen sneeuw in Nederland per jaar. Die wil ik niet missen.
En ook al gruwel ik nu bij het zien van witte banen door een bruin landschap, ik denk dat ik daar wel zeer goed overheen zou kunnen komen. Het is gewoon een volledige verandering van mindset. De bergen in de zomer vind ik ook altijd prachtig. En ook die prachtige bergen moet je gaan zien als onderdeel van de wintersport. Je moet het nu eigemlijk zien als een halve zomeractiviteit. Of het iig niet meer associëren met plaatjes van een (volledig) witte wereld.
Daarbij, dit is denk ik ongeveer het minst erge gevolg van klimaatverandering. Luxeproblemen!
Van alle lasten waar we potentieel onze kinderen mee opzadelen is klimaatverandering wel het minste van mijn zorgen @Frank66. Maarja, die ontelbaar veel roependen in de woestijn op gebied van klimaataanpak en tal van andere problemen bereiken nog altijd een stuk minder dan de 4 halve garen die de slavenmeesters nog met de zweep door de straten zien trekken.
Er moet stoppen met ons heel de tijd bang te maken met een natuurlijke klimaatverandering wat normaal is. De enige reden waarom dit bijna dagelijks wordt herhaald is om ons bang te maken en hogere belastingen op auto’s, elektriciteit, water,… te verantwoorden.
Interessant artikel gisteren in Trouw:
https://www.trouw.nl/groen/we-skien-tegen-de-klippen-op~a203…
Met name de alinea’s over hoe hard de gletsjers smelten en kunstsneeuw: de hoeveelheid water en energie die nodig is om één kuub kunstsneeuw te maken.
Zeker een interessant artikel, maar het is wel negatief (en ik ben geen fan van sneeuwkanonnen ;-) ) Ook staan er een paar dingen in die niet kloppen: zo worden er in Frankrijk geen toevoegingen gebruikt, een beslissing die skigebieden onderling hebben gemaakt, om de natuur niet (zo min mogelijk) aan te tasten.
Verder weet ik uit Frankrijk dat er erg streng wordt gekeken naar hoe en welk water wordt gebruikt.
Ik vind het artikel niet echt interessant. Het komt op mij meer over als een poging om zo negatief mogelijk te zijn. Het begint al met de eerste zin “Het sneeuwseizoen duurt nu twee maanden korter dan in 1970.” Daar geloof ik helemaal niets van. Toen ik begin jaren 80 ging skiën was ik afhankelijk van natuursneeuw en duurde het skiseizoen echt niet tot half juni. En het begon ook zeker niet in november. Althans niet voor de “normale” vakantieganger. De auteur doelt waarschijnlijk op de mogelijkheden om op een gletscher te kunnen skiën, maar dat vertelt hij er voor het gemak niet bij. Beetje stemmingmakerij wat mij betreft.
Nog zo’n negatieve opmerking: “Voor pistes rond de 1500 meter zijn de vooruitzichten ondertussen zo ontmoedigend dat de exploitanten er verstandig aan doen om een alternatieve inkomstenbron te zoeken”. Ik ben de afgelopen 10 jaar halverwege maart op wintersport geweest en de meeste keren zat ik in een dorp dat rond deze hoogte ligt. Al die keren geen gebrek aan sneeuw gehad. Ik zal zeker niet zeggen dat er de komende 20 jaar geen vuiltje aan de lucht is, maar ontmoedigende vooruitzichten op 1500 meter gaat wel wat ver. Tenzij je standaardnorm ligt bij skimogelijkheden op slechts uitmuntende pistes.
Ook een lekker positief stukje over sneeuwkanonnen: “Witte pistes slingeren over verder groene heuvels.” Klopt, dat komt wel eens voor. Maar het grootste deel van het skiseizoen is het landschap toch écht wel wit. Zeker op 1500 meter. En met de opmerking “dat werkt overigens alleen als het buiten een paar graden vriest” zijn hem de ontwikkelingen van sneeuwkanonnen blijkbaar ook ontgaan.
Vervolgens komt er nog een betoog over het gebruik van water bij sneeuwkanonnen. Het is slecht vanwege het extra water wat erosie veroorzaakt. Een paar zinnen daarvoor zegt hij nota bene “het gebruikte water komt uit bergmeren of reservoirs die speciaal worden aangelegd”. Hoezo extra water dan? Het is hetzelfde water en komt alleen wat later in de wateromloop terug.
Tenslotte nog een economisch stukje: “kostte een skivakantie vorige eeuw nog gemiddeld 500 euro, nu is dat 700 euro per persoon”. Dit noemen we inflatie. Een prijsstijging van 2% per jaar heeft tot gevolg dat we 18 jaar later inderdaad zo’n 40% meer betalen. Bovendien denk ik dat de meesten hier heel graag een vakantie willen boeken voor 700 euro, maar dat terzijde.
Er zijn nog wel wat meer punten waar ik zo mijn vraagtekens bij heb, maar dan wordt dit wel een erg lange reactie. En voor wie denkt dat IK negatief ben: wel op het artikel, maar niet in het algemeen. Ik steek zeker niet mijn kop in het zand als het over het klimaat gaat en ik begrijp ook best dat het lastiger wordt om het perfecte wintersportplaatje te blijven houden. Maar zo negatief zijn als de auteur van dit artikel gaat mij veel te ver.
De redenatie dat de sneeuwgrens ruim 700 meter omhoog gaat. Is discutabel. 4.5 x 150 = 675 meter. Maar hij noemt enkel vermoedens over een bepaalde periode. Maar trekt deze periode dan zonder meer eventjes 38 jaar verder.
Hij beredeneerd dat het komt door klimaatverandering. Maar zijn gegevens tonen aan dat het een geleidelijk proces is van 1951 af. De conclusie kan juist zijn, maar nu getrokken aan de hand van verkeerde gegevens.