Gefaalde projecten in het Kaunertal (deel 2)

Als er één dal in de Alpen is waar veel skigebiedprojecten zijn stukgelopen dan is het wel het Kaunertal. Dit nieuwe artikel in de reeks van ‘gefaalde projecten’, en deel 2 van de Kaunertal trilogie, gaat over het stuklopen van maar liefst vier liftprojecten in dit Oostenrijkse dal. In deel 1 sprak ik al kort over het Verpeil project, dat in tegenstelling tot het Kaunertaler Gletscher project niet werd gerealiseerd. Onder andere Anton Hafele was een voorstander van het plan maar dit project zou, net als diverse andere plannen, uiteindelijk nooit van de grond komen.

Een nieuw dorpsskigebied bij Feichten im Kaunertal

Het gaat om de ontsluiting van de Madatschferner via de Verpeilhütte, boven het dorp Feichten im Kaunertal. Dit zou volgens Anton Hafele een absolute aanwinst voor het dal zijn geweest. De optimale ligging met vrijwel uitsluitend noordhellingen zou betekenen dat er tot diep in de lente genoeg sneeuw zou zijn om het skigebied open te houden. Daarnaast is het gebied rondom de Verpeilhütte met slechts één gondel direct vanuit Feichten te bereiken, waardoor het skigebied veel beter bereikbaar zou zijn dan de Kaunertaler Gletscher. Met het hoogste punt op 3000 meter hoogte zou toentertijd de langste piste van de Oostalpen worden gecreëerd. De piste zou helemaal naar het dorp Feichten op 1275 meter hoogte kunnen lopen.

Inmiddels is de ontsluiting van het gebied allang vergeten. De Verpeilhütte is nu vooral geliefd vanwege de vele wandelmogelijkheden in de zomer en misschien wel de beste Kaiserschmarrn van heel Oostenrijk. En de Madatschferner is inmiddels gedegradeerd tot wat ijsresten. Van een gletsjer kun je nauwelijks nog spreken.

Het beruchte Weißseespitze project

Een ander project is het Weißseespitze project. Al tijdens de bouw van de eerste skiliften op de Kaunertaler Gletscher werd er gespeculeerd over een liftontsluiting naar de 3498 meter hoge Weißseespitze, direct naast het bestaande skigebied. Een pendelbaan zou de toegang moeten creëren tot een geheel nieuw deelgebied op de Gepatschferner. Het gigantisch uitgestrekte gletsjerplateau is de op een na grootste gletsjer van Oostenrijk. Alleen de Pasterze bij de Großglockner is qua oppervlakte groter. Het skigebied zou door de komst van deze ontsluiting van het minst populaire gletsjerskigebied in Tirol wellicht uitgroeien tot het meest spectaculaire gletsjerskigebied van heel Oostenrijk. Tegelijkertijd zou het zomertoerisme met de pendelbaan een boost krijgen.

Sinds de jaren ‘80 staat het project al in de pistekaartjes ingetekend, maar toch is het nooit gerealiseerd. Hoewel Eugen Larcher, van 1968 tot 2004 burgemeester van het Kaunertal en een van de grondleggers van het gletsjerskigebied, nog steeds droomt van een lift naar de Weißseespitze lijkt dit project inmiddels een utopie. Toentertijd zorgde de mogelijke ontsluiting van de Weißseegletsjer door middel van skiliften al voor felle kritiek.

Toch was er al toestemming voor het project, maar is het door de nieuwe verkiezingen in 1989 uiteindelijk niet doorgegaan. In de jaren '80 en ’90 werden meerdere mogelijkheden besproken, waaronder een pendelbaan via de iets lager gelegen Zahn (zie pistekaartje). Hoewel het project op een laag pitje werd gezet vanwege de bouw van de Ochsenalm stoeltjesliften is het nooit helemaal uit beeld verdwenen van de eigenaren.

Een nieuwe poging

In de periode daarna kampte de Kaunertaler Gletscher met financiële problemen wat volgens Hubert Larcher mede te verklaren was door het falen van dit project. De omzet was gewoonweg niet voldoende. Het skigebied liet weten dat een dergelijke lift- en gletsjerontsluiting essentieel zou zijn voor de herfst en het voorjaar. Het besluit van het skigebied om de laatste jaren steeds eerder dicht te gaan in het voorjaar is in tegenspraak met de hierboven genoemde reden voor de ontsluiting van de Gepatschferner.

Aan het begin van deze eeuw kwam het project weer wat dichterbij en werd het in een nieuw jasje gepresenteerd. Een pendelbaan met in de cabines plaats voor 150 personen moest de Weißseespitze ontsluiten. Op de gletsjer zouden vervolgens 3 sleepliften tussen een hoogte van ongeveer 3000m en 3500m gebouwd worden. Een verplichte noodweg in het geval van problemen aan de pendelbaan was mogelijk via de Hoher Zahn en de Nörderjoch. Bovendien zou een bizarre skiroute over de toen nog met gletsjerijs bedekte noordwestflank gepland zijn. Door het ontdooien van de bovenste permafrostlaag en het smelten van de gletsjer zijn deze laatstgenoemde routes inmiddels ondenkbaar!

Te veel moeilijkheden

Verschillende factoren zorgden ervoor dat het dubieuze project nauwelijks nog te redden was en inmiddels niet meer te realiseren is. Bij technische problemen aan de geplande gondel is er geen alternatief om naar beneden te komen. Het is niet meer mogelijk om een piste aan te leggen naar het bestaande gletsjerskigebied. Het ontdooien van de permafrost zorgt nu al voor veel problemen, maar zou ook bij de nieuwe pendelbaan problematisch kunnen worden. Aangezien het skiliftproject ook nog eens midden in een beschermd natuurgebied ligt op een nog niet ontsloten gletsjer en buiten de bestaande skigebiedsgrenzen werd de kans op een positief oordeel van het milieueffectenrapport (UVP) nihil. Omdat dit proces nog jaren zou duren kregen projecten zoals de aanleg van de Karlesjochbahn een hogere prioriteit.

Een stoeltjeslift tot halverwege de Weißseespitze

Veel bezoekers van de Kaunertaler Gletscher hebben ooit iets meegekregen van dit project naar de Weißseespitze, maar een project waar nauwelijks iets over bekend is, is een 2-persoons stoeltjeslift op de westflank van de Weißseespitze.

Het betreft een korte stoeltjeslift van net geen 400 meter die vanaf het bergstation van de Weißsee sleepliften op de Falginjoch richting het zuidoosten tot een hoogte van ongeveer 3300 meter zou lopen. Twee zwarte pistes waren vanaf dit bergstation gepland. Het project stond zelfs al ingetekend op het pistekaartje, maar toch werd snel duidelijk dat ook dit project geen kans van slagen had. De gletsjer was op deze plekken te steil en instabiel waardoor de regering niet met het project instemde.

Achteraf gezien is het maar goed dat het project niet is gerealiseerd, want deze pistes zijn niet meer te maken. Daarnaast zou het lifttracé veel te steil zijn en mogelijk vaak dicht zijn bij harde wind.

Liftverbinding vanuit Italië

Sinds 40 jaar, al tijdens de bouw van het gletsjerskigebied, bestaat er nauw contact met het in Zuid-Tirol gelegen Langtauferertal. In de jaren ’90 werd het idee geopperd om het dal te ontsluiten. Nadat het stil was geworden rond dit project werd er ongeveer 10 jaar geleden weer volop over een mogelijke verbinding gesproken. Men hoopte met dit liftproject voor een opleving van het kleine skigebiedje Maseben bij Melag te kunnen zorgen, niet ver van de Reschenpas. Dit skigebiedje is inmiddels vijf jaar gesloten en kampte al langer met financiële problemen. Er was een gondel gepland vanuit Melag met een middelstation. De kosten werden geraamd op circa 25 miljoen euro.

Er zaten echter een aantal haken en ogen aan het project. Hoewel op een oud pistekaartje een zwart gestippelde route naar Melag stond ingetekend is het eerste stuk vanaf de Karlesjoch te steil voor een geprepareerde piste. Een alternatief voor een piste is via de Weißseejoch. Om toegang te krijgen tot dit terrein moet er echter eerst een lift aan de Oostenrijkse kant worden gebouwd.

Weerstand vanuit Zuid-Tirol

Terwijl de meeste mensen uit het Kaunertal stonden te springen om het project, werd er in Zuid-Tirol met argusogen naar het project gekeken. Naast een tekort aan bedden in het Langtauferertal zou de verbinding met het Kaunertal een te grote concurrentie vormen met de omliggende skigebieden bij de Reschenpas. Van de andere kant biedt het project doorgroeimogelijkheden voor de gehele regio. Voor de meeste skigebieden in de regio lag de prioriteit echter bij de inmiddels gerealiseerde verbinding tussen Haideralm en Schöneben. Bovendien zijn er in de directe omgeving met Passo dello Stelvio, Schnalstal (Val Senales) en Sulden am Ortler al meerdere opties voor het voor- en najaar.

Wel of niet?

Nadat in september 2015 toch een meerderheid van de gemeenteraad in Graun (Curon) voor de verbinding stemde, leefde het project begin 2016 ineens op en leken grote stappen te worden gezet. In februari werd de “Oberländer Gletscherbahnen AG” opgericht en zocht men investeerders. Het ging zelfs even zo snel dat er een plan klaar lag om in oktober 2017 de gondel klaar te hebben. Er werd direct gestart met het haalbaarheidsrapport en het verkrijgen van de benodigde vergunningen.

Aanvankelijk ging de milieuadviesraad niet akkoord met het project en eind 2017 werd duidelijk dat het plan ook vanuit de regering geen steun kreeg. De Oberländer Gletscherbahnen AG diende vervolgens een verzoek in om het besluit terug te draaien. Met succes. In maart 2018 werd het besluit inderdaad ingetrokken, waardoor alles weer open lag.

Inmiddels staat de burgemeester van Graun niet meer achter het project. Deze zomer gaf hij aan met de verbinding geen nieuwe gasten vanuit het Kaunertal te verwachten. Bovendien is hij ervan overtuigd dat er bij een nieuwe stemronde geen meerderheid meer zou worden gehaald. Hij ziet meer kansen in alternatieven zoals het aanbieden van langlauf- en toerskimogelijkheden. Onlangs heeft ook het nabijgelegen skigebied Schöneben stelling genomen tegen het project. In dit artikel distantiëren ze zich van het project, waar volgens hen grote risico’s aan verbonden zijn voor de omliggende skigebieden. De plaatselijke VVV blijft echter van mening dat de verbinding een belangrijke stap kan zijn in de verbetering van de lokale economie.

Terug bij af

Ook al is het project dus nog niet helemaal van de baan, het ziet er nog steeds niet naar uit dat er op korte termijn een schop de grond ingaat. Laat staan dat een van de andere projecten nog kans van slagen heeft. Zodoende zijn er in 40 jaar tijd heel veel plannen gemaakt, is er nog meer overleg gevoerd, maar is de Kaunertaler Gletscher nog steeds het kleintje onder de Tiroler gletsjerskigebieden. Het derde en laatste deel over het Kaunertal zal gaan over een nieuwe 100-persoonslift op de Kaunertaler Gletscher, het eerste grote (wél gerealiseerde) liftproject in 11 jaar tijd!

Bronnen: kaunertaler-zeitzeugen.at, kaunertaler-gletscher.at, kirchenwirt.com, tt.com, rundschau.at, dervinschger.it, salto.bz

Lees ook:

• De turbulente historie van de Kaunertaler Gletscher (deel 1)
• Nieuwe 100-persoons skilift op de Kaunertaler Gletscher: de Falginjochbahn (deel 3)
• Oorlog op de Reschenpas
• Schöneben-Haideralm verbonden

Gefaalde projecten:

• Het nooit voltooide project Espui - Vall Fosca in de Spaanse Pyreneeën;
• Het gletsjerskigebied in het Oostenrijkse Maltatal dat er nooit kwam.