Retourtje Mont Blanc: skiën vanaf het dak van Europa

Rogier op 02 maart 2020· 54 reacties

Skiën onder het dak van Europa
Skiën onder het dak van Europa

Het is acht uur ’s ochtends als ik mijn auto de parkeerplaats van de Aiguille du Midi opdraai. Het is koud, de thermometer toont -4 graden Celsius. Als ik naar de bergen om mij heen kijk, lijkt het erop dat we midwinter zijn. Niets wijst erop dat het al half mei is, buiten het feit dat de skigebieden dicht zijn. Wij zijn dan ook niet naar Chamonix gekomen voor een klassieke wintersporttrip. Nee, wij willen van Europa’s hoogste punt skiën. Tussen de groene bomen zien we de chaotische gletsjers die vanaf de Mont Blanc naar beneden slingeren. Daar moeten we omhoogklimmen.

Terwijl ik mijn ultramoderne ijsbijl op mijn lichtgewicht rugzak gesp, mijn hightech toerski’s oppak en samen met mijn skimaatje Raphael naar de Aiguille du Midi-lift loop, denk ik aan Jacques Balmat en Michel-Gabriel Paccard. De twee mannen die zich in 1786 niets aantrokken van de opvatting dat de piek van de Mont Blanc onbereikbaar zou zijn. Lopend op leren spijkerschoenen en met een Alpenstock (houten wandelstok) in de hand klommen deze mannen naar de top van de 4.810 meter hoge bergreus. In twee dagen tijd. Zonder lift. Zonder comfortabele berghut. Zonder bergreddingshelikopters die in geval van nood te hulp schieten. Maar met een enorme liefde voor de bergwereld. Dat laatste is samen met de route die wij willen skiën het enige raakvlak met ons.

De pioniers

Paccard en Balmat besloten na verschillende vruchteloze pogingen om begin augustus 1786 nog een poging te wagen. De mannen waren zonder het aan iemand te vertellen op 7 augustus vertrokken. Halverwege maakten ze een bivak, en klommen via de Tacconaz- en Bossonsgletsjer naar de top. Ze vonden hun weg tussen de ijstorens en langs enorme spleten. Op 8 augustus om half zeven ’s avonds zet voor het eerst een mens zijn voet op de witte top. Vanwege sneeuwblindheid daalt Paccard zonder zicht en ondersteund door Balmat af richting de vallei. Eenmaal in het dal is de euforie enorm. Het gaf een enorme boost aan het alpinisme in het dal. Lokale gidsen klommen vanaf dat moment steeds vaker naar de top met (goed betalende) klanten. De Mont Blanc bleek een geldmachine. En dat is deze top nog steeds.

Vanuit het centrum van Chamonix kijken Paccard en Balmat naar de top van de Mont Blanc
Vanuit het centrum van Chamonix kijken Paccard en Balmat naar de top van de Mont Blanc

Balmat en Paccard hadden waarschijnlijk nooit de gekte kunnen voorspellen die zou volgen. In een normale zomer proberen tegenwoordig maar liefst 25.000 mensen de hoogste top van Europa te bereiken. Helaas loopt dit te vaak fataal af. Door onzorgvuldige voorbereiding, onkunde en overschatting gaat het regelmatig mis. De Mont Blanc is geen hele moeilijke berg, maar een top die bijna vijfduizend meter hoog is, blijft hoe dan ook gevaarlijk. In het voorjaar op toerski’s is het gelukkig een stuk rustiger.

Vanwege sneeuwblindheid daalt Paccard zonder zicht en ondersteund door Balmat af richting de vallei

De klim

In de rij voor de erg prijzige Téléphérique de l’Aiguille du Midi, waar we als een soort vee naar de liftcabines worden geleid, vraag ik me af waarom we niet richting een onbekende berg zijn gegaan. Waarom moeten we de Mont Blanc op? Freeriders – ik herken enkele professionele skiërs en boarders – wannabe freeriders, gidsen en toerskiërs staan te wachten, te pronken en luidruchtig te grappen. Het grootste deel van deze kudde gaat naar de top om daar de traditionele Vallée Blancheroute te skiën of in een van de steile couloirs van de Aiguille du Midi te stappen. Gelukkig mogen wij halverwege uitstappen op Plan de l’Aiguille. Daar geen spoor van het drukke Chamonix; de wolkenflarden breken open en we zien de noordwand van de Aiguille du Midi. Tussen de steile rotspijlers hangen enorme seracs: ijstorens. Indrukwekkend. Het drukke Eftelinggevoel uit de lift is vergeten.

We lopen onder de noordwand van de Aiguille du Midi door
We lopen onder de noordwand van de Aiguille du Midi door

Het terrein is continu zwaar vergletsjerd
Het terrein is continu zwaar vergletsjerd

Spleten zo ver het oog rijkt
Spleten zo ver het oog rijkt

De lange en onhandige tocht, want continu omhoog en omlaag, naar de Grand Muletsberghut begint. Dit is de plek waar in 1853 de eerste hooggebergtehut van de Franse Alpen werd gebouwd. Het gebouw ligt zeer spectaculair op een rotseiland tussen de indrukwekkende Bossons- en Tacconazgletsjer. Wij moeten over beide gletsjers om de hut te bereiken. We lopen een wereld van ijs in. Dit is misschien wel het meest actieve gletsjerlandschap van de Alpen. Overal om ons heen staan ijstorens en zien we scheuren onder onze voeten. Volgens de bergredding zijn de spleten hier soms wel 80 meter diep.

Richting de gevaarlijke 'Jonction'
Richting de gevaarlijke 'Jonction'

null

null

Kritisch kruispunt

Verbonden door touw lopen we verder. Klaar om elkaar te beschermen, mochten we door een sneeuwbrug zakken. Weer dwalen mijn gedachten af naar de eerste beklimmers. Geen stijgijzers, van ski’s had men nog nooit gehoord in de Alpen en men liep ook niet aan een touw. Gletsjeroverschrijdingen waren levensgevaarlijk. Niet veel beter dan Russische roulette. Een paar honderd meter onder de hut moeten wij door de zogenaamde Jonction heen: de plek waar beide gletsjers elkaar raken. Deze zone ligt vol met spleten, instabiele ijstorens, ijsmuren, sneeuwbruggen: een echte ijsval. Dit is de eerste sleutelpassage om op de top van de Mont Blanc te komen. We traverseren langs al de gevaren. Dit zijn plekken waar de natuur zich van zijn meest indrukwekkende kant laat zien. We doen dit alles redelijk snel, want alle torens kunnen instorten zonder enige waarschuwing: deze seracs zijn een objectief gevaar. De temperatuur heeft weinig invloed op de instabiliteit van deze enorme ijstorens. Het is vooral de beweging van de gletsjers die het triggert. Eenmaal voorbij deze Jonction rest ons nog een paar honderd meter klimmen. De laatste meters gaan via een steile rotswand. Wat staalkabels (onder de sneeuw) en wat rafelige touwen zorgen voor wat extra hulp.

De laatste steile meters naar de hut!
De laatste steile meters naar de hut!

Hutjemutje

Eenmaal in de hut op net 3.000 meter hoogte – morgen wachten ons 1.800 hoogtemeters – is het redelijk druk. De keet zit vol. Morgen zullen 70 toerskiërs proberen om op de top van de Mont Blanc te komen. Dit valt in het niet bij de drukte op de zomerse normaalroute die via de Goutergraat loopt. Wij zullen op onze toerski’s de historische eerste route volgen. In de zomer wordt deze te ingewikkeld en te gevaarlijk bevonden, vanwege de moeilijke en ruige gletsjers vol met spleten en de hoge kans op instortgevaar.
In de hut is het een kwestie van uitrusten, het vochtverlies wegwerken en genoeg eten. Dat alles met een absoluut geweldig uitzicht. We zien de indrukwekkende westwand van de Aiguille du Midi. De ijsmuren van de Mont Blanc du Tacul en de Mont Maudit en natuurlijk zien we ook de ronde top van de Mont Blanc.

Een van de meest indrukwekkende berghutten van Europa
Een van de meest indrukwekkende berghutten van Europa

Mooist gelegen toilet van de wereld?
Mooist gelegen toilet van de wereld?

We raken aan de praat met Ludo, de huttenwaard. Een sympathieke vent die helemaal verliefd is op zijn bergen. Dat moet ook wel, want hij vertelt dat hij in periodes met slecht weer vaak dagen, soms wekenlang, niemand ziet. Die tijd gebruikt hij om zijn eigen bier te brouwen met het ijs van de gletsjers om hem heen, aangelengd met bronwater uit het dal voor voldoende mineralen. Momenteel is het een hobby: hij kan 25 liter bier per twee weken maken. Volgend jaar wil Ludo het professioneler gaan aanpakken en met een vat van 50 liter gaan werken en alle benodigde brouwerijpapieren aanvragen. Daarmee zou hij de eerste berghutbrouwerij in de Alpen zijn en de hoogste van Europa. Uiteraard proeven wij er een. Misschien is het de hoogte, misschien de omgeving, maar het bier smaakt absoluut geweldig. Het is dat het geheel, inclusief fles, meer dan een kilo weegt, anders zou ik er eentje meenemen.

Heerlijk locaal gebrouwen bier
Heerlijk locaal gebrouwen bier

Een geweldig mooie zonsondergang vanuit de hut
Een geweldig mooie zonsondergang vanuit de hut

null

Rise and shine

Na een matige nacht, veroorzaakt door snurkende lagergenoten en skiërs die nog vroeger dan wij wilden vertrekken en het om 1.00 uur ’s nachts nodig vonden om hun gehele rugzak nog eens in en uit te pakken, blijkbaar vol met krakende plasticzakjes, gaat onze wekker om 2.00 uur. De sterren fonkelen aan de hemel. De thermometer staat op -15 graden Celsius. Erg koud, maar perfect – want stabiel – weer voor een toppoging. Na een grote kom slappe Franse koffie en wat sneetjes brood – altijd lastig zo vroeg in de ochtend – gaan we naar buiten. We klimmen bewapend met hoofdlampjes in het donker naar beneden over de steile rotswand onder de hut. We klikken onze toerski’s onder en beginnen aan de tocht richting de top.
Langzaam en gestaag één voet voor de andere. De kou snijdt in ons gezicht. Met 68 andere lampjes lopen we omhoog. Af en toe zien we diepe, zwarte gaten naast het spoor; we lopen over misschien wel de diepste gletsjerspleten van Europa. Gelukkig zijn de sneeuwbruggen zo vroeg in het seizoen en met deze kou sterk genoeg! Tenminste, dat is het idee.

Raphael maakt zich klaar voor de toppoging om half drie 's ochtends
Raphael maakt zich klaar voor de toppoging om half drie 's ochtends

De lampjes van Chamonix onder ons
De lampjes van Chamonix onder ons

Gevarenzone

Een paar honderd meter boven de hut komen we op het zogenaamde Petit Plateau. Dit is de gevaarlijkste plek van de gehele klim. Ten eerste heb je hier nog steeds gletsjerspleten. Maar het echte gevaar komt hier van boven. Op de hellingen van de Dôme de Gouter, een bergtop net onder de Mont Blanc, hangen en staan ijstorens maatje flatgebouw. Deze vallen af en toe om. Je hoeft geen doorgewinterde alpinist te zijn om te begrijpen wat er met je gebeurt als zo’n stuk ijs naar beneden komt. Buiten het kiezen van een zo verstandig mogelijk spoor, ze ver mogelijk weg van dit ijs, heeft kennis hier weinig zin. Hard doorlopen is het enige devies, en dan maar hopen dat alles blijft staan. Na deze passage komen we op het Grand Plateau. Het gevaar voor ijstorens is geweken. Gelukkig maar, want hard rennen wordt steeds lastiger; we zitten boven de 4.000 meter.

De zon komt langzaam op en zet de hemel in vuur en vlam
De zon komt langzaam op en zet de hemel in vuur en vlam

Genieten van de mooie zonsopkomst
Genieten van de mooie zonsopkomst

null

Volgens de bergredding zijn de spleten hier soms wel 80 meter diep

De hoogte begint voor veel collegatoerskiërs een probleem te worden. Ik hoor een klant tegen z’n gids zeggen dat hij zich voelt alsof hij dronken is. Een voor een halen we de eerder vertrokken touwgroepen in. De gehele winter ben ik veel op hoogte geweest, waardoor ik prima geacclimatiseerd ben. We komen op de Arête des Bosses, het laatste stuk van de klim. Hier laten we de ski’s achter. De top is niet skibaar. De wind heeft de noordwand kaal geblazen. We klikken de stijgijzers onder. We lopen, als alpinisten, omhoog. De wind trekt aan. Het is koud. Ik heb moeite om warm te blijven, ondanks mijn topkwaliteit donskleding, mijn dikke expeditiewanten en mijn high-end skibril. Wat heb ik een respect voor de eerste beklimmers die in deze vijandige wereld van ijs zonder al dit materiaal op de top zijn gekomen. Al bijna 300 jaar geleden!

Als die ijstorens omvallen hoef je geen enkele illusie te hebben
Als die ijstorens omvallen hoef je geen enkele illusie te hebben

Top to bottom

Het is 9.15 uur, we staan op de ijskoude top. De luchttemperatuur hangt tegen de -25 graden Celsius en de wind maakt het nog veel kouder. Raphael en ik geven elkaar een high five. Omdat we graag de afdaling voor ons alleen hebben, blijven we maar enkele minuten hangen. Ik ben al regelmatig via verschillende routes op de top van de Mont Blanc gekomen, toch blijft het iets bijzonders. Deze berg is zoveel groter en hoger dan alles in de buurt.
We lopen de graat weer af. Af en toe blaast de wind ons bijna om. We zijn blij met onze ijsbijlen en stijgijzers. Uitglijden is levensgevaarlijk. Als we weer bij onze ski’s aankomen, staan we wat meer in de luwte en de zon warmt ons op. We halen de skivellen van onze latten. Onze toerskischoenen gaan op skistand en we glijden richting dal. De afdaling is begonnen!

De eerste bochten zijn meteen geweldig!
De eerste bochten zijn meteen geweldig!

We slalommen tussen blokken blauw ijs vlak langs de ijstorens

Skiën langs absoluut indrukwekkende ijsmuren
Skiën langs absoluut indrukwekkende ijsmuren

null

Na een paar stevige bochten branden mijn benen. Skiën boven de vierduizend meter is toch even wat anders! Elke meter die we lager komen, gaat het makkelijker. Toch staan we regelmatig stil om weer op adem te komen. De sneeuw is geweldig. Vijftig centimeter lichte poeder. Ondanks het zuur in de bovenbenen genieten we van de afdaling. Omdat we snel zijn op ski’s durven we dicht onder de ijstorens langs te skiën, een absoluut spektakel. We slalommen tussen blokken blauw ijs. In het daglicht zijn de spleten onder ons nog indrukwekkender. Ondanks de euforie van de top en van de geweldige poedersneeuw is het van belang om voorzichtig te blijven. Het terrein is nog steeds levensgevaarlijk.

Al met al hebben we droomcondities!
Al met al hebben we droomcondities!

Diepe poeder met het groene dal op de achtergrond
Diepe poeder met het groene dal op de achtergrond

Elke bocht komen we dichter bij het felgroene dal, waar het voorjaar reeds begonnen is. Voor we het weten staan we weer naast de Jonction, het einde van de echte afdaling. Vanaf hier gaat het weer op en neer terug naar de Aiguille du Midilift. Dit stuk is vermoeiend en oninteressant maar vereist nog steeds waakzaamheid. Na 400 extra hoogtemeters lopen we de lift in. Ondertussen is het goed warm geworden. Het is bijna twaalf uur. In de lift staan vooral veel dagjesmensen. Mooi opgemaakt en goed geparfumeerd. Wij stinken en zijn moe.
De lift zet ons snel af in Chamonix. Op de parkeerplaats kleden we ons om. Niet veel later lopen we in toeristenkleding het dorp in, op zoek naar een restaurant waar we onze calorieën kunnen aanvullen. We lopen langs het beeld van Balmat en Paccard midden in de stad. Wat een helden waren dat!

Rogier
woont in de Franse Alpen. Als er maar een beetje sneeuw ligt, is hij buiten te vinden, om ons daarna bij te praten.

Plaats een reactie

Mooi geschreven! Ik ben 1 keer met de aguille du midi lift omhoog geweest gewoon om even rond te kijken. Geweldig uitzicht daar.

Ik had m'n snowboard bij mij, niet omdat ik ging boarden maar ik wilde het niet onbeheerd in het dalstation wilde laten staan. Ik vond toen dat ik redelijk voor lul stond in die lift, met alleen een snowboard en niet eens een rugtas op m'n rug. 😅

*bericht bewerkt door Martin9 op 01 mrt 2020 08:57

🏂

Leuk verhaal en mooie foto’s!

The mountains are calling and I must go ~ John Muir

Chapeau! :) Wat een leuk verhaal en nog veel mooiere fotos.

@Rogier : ik heb afgelopen week een randonnée en raquettes (sneeuwschoenwandeling) gemaakt en wel de Tour du Queyras. Wat een belevenis en wat een mooi gebied. Ik zal proberen een verslagje te schrijven. Ik begrijp wel waarom je daar woont. Wat een heerlijk en authentiek gebied !

*bericht bewerkt door Marko2 op 01 mrt 2020 09:23

Mooi geschreven en mooie foto’s! Dit soort verhalen leveren altijd de beste boeken en films op van bekende alpinisten tijdens hun avonturen en expeditie’s.

Mooi artikel en jaloers makende foto’s.
Ik merk ook altijd als ik uitstap bij de klein Matterhorn dat de hoogte zeker wel invloed heeft,die eerste bochten zijn altijd wat onwennig.

Vaak knuffel ik de berg onvrijwillig....

Mooi verhaal en geweldige foto’s! Ik geloof niet dat dit iets voor mij is 😁

Schitterend! Wat een mooi verhaal en foto’s. Ik zie het mezelf niet doen dus des te blijer met dit verslag :)

Bergen + Sneeuw = ❤

Mooi verhaal en vooral wederom een compliment voor je vertelkunst en @Rogier! Het zijn met recht verhalen, geen stukkies 👍.

I can stick uphill ice, on my saucer...

Wow… Dat is indrukwekkend om te lezen, wat moet dat niet zijn om het te doen. Gezien dit heel ver boven mijn petje gaat, geniet ik op deze zonnige zondagmorgen maar van @rogier 's schitterende vertelkunst. Dank je wel… laat maar meer van dit komen.

Supergaaf verslag! Misschien een idee om een artikeltje te schrijven over Edward Whymper?

Mooi verhaal zeg! Herkenbaar ook; ik ben een paar keer lopend vanuit het dal bij la Jonction geweest en het is beslist gevaarlijk op de gletsjers. Er viel eens zo’n ijstoren om (een kleintje, formaat autobus) en dat was indrukwekkend! Wel een prachtige plek waar de gletsjer zich splitst.

Fantastisch!

Prachtig verhaal en schitterende foto’s! Jaren geleden daar eens van relatief dichtbij zo’n serac zien afbreken, wat een geweld! 😱

Winter is coming

Mooi man. Maar waarom geen jacuzzi mee omhoog genomen? ;) :)

Wow, wat een super verslag en prachtige foto’s. Hulde en dank… :)

Bedankt iedereen voor de complimenten!

@nr49 haha, op de top was het zo koud, zo winderig en zo onaangenaam dat ik geen seconde heb gedacht om een jacuzzi te gaan bouwen ;-) als je voor het uitzicht op de top gaat kun je beter in augustus gaan kan ik je uit ervaring vertellen ;-)

Click. Click. Peace

Wow, prachtig stuk en geweldige foto’s !! Ik kan me voorstellen dat je benen branden bij 4K hoogte, sporten op 2.5K is al geen pretje.

Gaaf hoor!

Wauw… fantastisch verhaal en ontzettend mooie platen Rogier 👏🏻

Wat ’ n sjiek verhaal en wat ’ n pictures. 👌

Jaloers man, ik heb nooit de durf gehad om dit aan te leren.💪

Born to run. B.S.

Gaaf om te lezen! Prachtige foto’s. Jaloersmakend mooi, maar zou het zelf niet durven… 😬

Ongelofelijk mooi dit!! bedankt voor het delen van deze ervaring.

Top verslag en foto’s!

Prachtig verhaal! Ik ben ook sinds een paar jaar begonnen met skitouren, maar de Mont Blanc is me nog een beetje te ver gegrepen. Wil eerst nog wat ervaring op doen met skihochtouren in Oostenrijk (oa Wildspitze, Grossvenediger) voordat ik me daar aan waag.

Geweldig om jullie belevenissen te zien en te lezen. Ik heb ervan genoten!

Over indrukwekkende berghutten gesproken, ik vond de Capanna Regina Margherita tijdens de Monte Rosa tour ook indrukwekkend: super hoog en met kabels aan de rotsen verankerd.

Geweldig om jullie belevenissen te zien en te lezen. Ik heb ervan genoten!

Over indrukwekkende berghutten gesproken, ik vond de Capanna Regina Margherita tijdens de Monte Rosa tour ook indrukwekkend: super hoog en met kabels aan de rotsen verankerd.

ErikM op 2 mrt 2020 11:20

Zeker dat is ook een geweldige.
Of de Refuge d’aigle in mijn achtertuin, met de erg leuke Tour de la Meije rondtocht…

Click. Click. Peace

Prachtig verhaal met mooie foto’s! Een ‘once in a lifetime’ ervaring, die voor de meesten buiten bereik blijft.

Liefhebber van sneeuw, bergen en extreem weer.

Waanzinnig! Wat een hoogtepunt en lijkt me ook echt een bekroning op alle inspanningen om je midden in het machtige Mont Blanc Massief te begeven.

The mountains are calling

Schitterende foto’s en prachtig verhaal!!!

soms is alleen wauw genoeg,…wauw

Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie