Hoogstandje: Wildspitzbahn, Pitztaler Gletscher

Niet alleen de ligging maakt deze selfie-hotspot een hoogstandje, ook de architectonische vormgeving is om over naar huis te fotograferen. In dit blog bespreken we de Wildspitzbahn bovenin het skigebied van de Oostenrijkse Pitztaler Gletscher.

Eyecatcher

De Wildspitzbahn is een gondelbaan naar het hoogste topje van het Pitztaler gletsjerskigebied, de 3.438 meter hoge Hinterer Brunnenkogel. Hiermee is het de hoogste gondellift van Oostenrijk! Naast het technische hoogstandje gaat het ons ook om de architectonische schoonheid van dit bouwwerk. Opdrachtgever was de Pitztaler Gletscherbahn GmbH & CO KG die voor het ontwerp in zee ging met Baumschlager Hutter Partners, een architectenbureau uit Dornbirn. Die kozen voor een modern uiterlijk waarbij vooral het topstation een eyecatcher werd. Denk aan een kruising tussen een ufo en een soort glimmende metalen rups die ligt te zonnebaden op een rotsachtige piek. De liftstations kregen een futuristisch vorm, waarbij de gondelaankomsthal bij het topstation overloopt in het Café 3440: een kleine bar met zwevend panoramaterras. Vanuit het café heb je een perfect uitzicht op de Wildspitze (3.774 m), de twee-na-hoogste berg van Oostenrijk, met zijn talloze toerskiërs die er omhoog sjokken door een indrukwekkend ogend gletsjerterrein.

Uitdagingen

Dit unieke uitzicht was het uitgangspunt voor het architectenbureau. Het belang van een kleine voetafdruk, de aanwezigheid van gletsjertongen, steil aflopende bergkanten, en de extreme hoogte met bijhorende zonneschijn, wind en ijle lucht beperkten de bouwmogelijkheden echter aanzienlijk. Er werd gekozen voor een constructie van staal en aluminium die bovenop de fundering van de te vervangen Panoramabahn werd geplaatst. Voor het cafégedeelte werden grote glazen wanden bedacht. Maar het ‘pièce de résistance’ was natuurlijk de gebogen buitenschaal die het topstation zijn fotogenieke uitstraling geeft. “Het gebogen aluminium dak was een uitdaging, omdat het maken van een mal net zoiets is als het bouwen van een raceauto”, vertelt architect Carlo Baumschlager.

Een uitdaging werd het zeker, want de schaal werd opgebouwd uit ongeveer 450 over drie assen gebogen aluminium panelen, waarvan geen enkele identiek was. De afwerking van de gevel vereiste precisiewerk, omdat van de ongeveer duizend gebruikte montageprofielen, die dienden als onderconstructie, er eveneens geen twee gelijk waren.

Aan de twaalf onderstuttende fundamenten voor de gondelbaan mocht alleen worden gewerkt tijdens de openingstijden van de oude gondelbaan, die in de zomer van 2012 ontmanteld werd. Bovendien moesten er regelmatig springladingen worden gebruikt om in de harde rotsen te kunnen hakken. De steunpilaren werden vervolgens per helikopter vervoerd. De bouw van het topstation vond grotendeels in de zomer plaats waarbij men gebruikmaakte van een tijdelijke kabelbaan voor het materiaal.

Complexe logistiek

Bovenaan de ondergrondse gletsjertrein op 2.840 m, waar het feitelijke skigebied van de Pitztaler Gletscher begint, werd een betonmixinstallatie geïnstalleerd. De benodigde aggregaten werden via een noodroute langs de Mittelberg (1.700 m) naar de mixinstallatie getransporteerd. Het gemengde beton werd vervolgens met de kabelbaan naar de bouwplaats vervoerd. Om het geplande café op het bergstation te voorzien van water werden daarnaast over de gehele route gietijzeren buizen gelegd die met behulp van buisklemmen in de rots zijn geduwd.

Er waren in totaal zo’n 700 helikoptervluchten en 3.350 kabelbaanritjes nodig om alles op zijn plek te krijgen maar in november 2012 was het project gereed. Het prijskaartje? Er werd uiteindelijk 20 miljoen euro neergeteld voor dit kunstwerkje. Gelukkig doet de baan ook dienst in de zomer zodat het geld weer langzaam het laatje terug insijpelt.

Meer lezen:

Ophef rond graafmachines op de Pitztaler Gletscher