Meteorologische terugblik winter 2013-2014

Aan het begin van een nieuw winterseizoen is het altijd leuk terug te kijken op het afgelopen jaar. Het lijkt alweer zo lang geleden maar door de natte en koele augustus merk ik dat we vroeger dan ooit bezig zijn gegaan met de wintervakantieplannen. Maar hoe was het weer de afgelopen winter ook alweer?

Verschil tussen noord en zuid

Er is van alles gebeurd maar wat het meest in het oog sprong was natuurlijk het grote verschil tussen noord en zuid. Bijna de hele winter door vielen de megadumps in de Italiaanse Alpen je om de oren terwijl grote delen van Oostenrijk het met bruine hellingen moesten doen. Nu ligt daar tussenin precies de Alpenhoofdkam die altijd als een fysieke weerscheiding werkt, maar afgelopen seizoen was het wel erg extreem.

Zuidwestenwind

Het grote contrast tussen het sneeuwrijke zuiden en het droge noorden hing samen met een zachte zuidwestelijke stroming waar Europa bijna de hele winter in vertoefde. Depressies tussen IJsland en Schotland waren daar de oorzaak van en dat ging maanden aan een stuk door. Het gevolg was dat veel dorpen in Oostenrijk en het noorden van Zwitserland beneden 1200 meter geen fatsoenlijk sneeuwdek hebben gehad. En daar kwam nog eens bij, bijna iedere vlok sneeuw die wel viel viel ten prooi aan de föhn. Deze zuidenwind staat berucht om zijn sneeuwvretende eigenschappen en heb ik afgelopen jaar veel te vaak moeten aankondigen. Iedere keer dat ik in de Alpen zat, diverse weken in januari, februari en maart, had ik ermee te maken. Het leverde dan wel prachtige lensachtige föhnwolken op, maar daar koop je als fanatieke skiër of snowboarder weinig voor.

Recordwinter

Maar als ik föhn zeg weten trouwe lezers dat daar ook een andere kant aan zit en dan heb ik het dus over de zuidkant van de Alpen. De zuidwestelijke stroming zorgde daar voor een recordwinter: héél veel sneeuw! In onder andere Val Gardena in de Dolomieten werd nooit eerder zulke grote hoeveelheid neerslag gemeten. In het ongewoon vastgeroeste weerpatroon trok de ene na de andere Middellandse Zee depressie langs de Zuidalpen. Een situatie die vanaf eind december meer dan twee maanden aanhield met als resultaat dat Arabba in de Dolomieten door metershoge sneeuwwallen tijdelijk van de buitenwereld werd afgesloten.

Door de aanhoudende zuidweststroming viel er niet alleen heel veel sneeuw maar bleef het ook relatief zacht. De temperaturen lager iets hoger dan normaal, een paradox maar tijdens de dumps was het vaak net koud genoeg voor sneeuw. Uiteindelijk zijn in Italië begin maart de grootste sneeuwhoeveelheden van de winter gemeten, terwijl ik in Hochkönig (Oostenrijk) van een vroege lente genoot.

De grootste contrasten zagen we dus tussen Oostenrijk en Italië. In de Franse en Zwitserse Alpen was het eerder een mengelmoesje. Denk even terug aan het bizarre verslag dat Ruud in januari maakte over extreem wisselende condities in het Grand Massif. Uiteindelijk kwam het in de meeste Franse gebieden helemaal goed met in februari en maart gewoon goeie condities.

Saharazand

Tot slot maakten we vorig jaar kennis met een bijzonder fenomeen dat ik in die mate niet eerder was tegengekomen. Saharazand! Complete hellingen hadden een geel-bruine gloed. Met de sneeuw kwam zand mee dat vanuit de Noord-Afrikaanse woestijn werd aangezogen en zich mengde met de neerslag. Een rare bijna onwinterse gewaarwording als je het frisse wit gewend bent. Zelfs nu in september zien we de gloed nog terug op de webcams van gletsjerskigebieden. Omdat dit zand niet kan wegsmelten is het wachten op de eerste dump van het seizoen die de sneeuw weer definitief wit kleurt. Een dump die hopelijk het begin is van veel witte verrassingen. Ik heb er zin in!