Het effect van warm zeewater op sneeuwval in de Alpen

Roel op 24 augustus 2022· 26 reacties

Temperatuurafwijking van het zeewater rond Europa t.o.v. 1971-2000 (bron: Climate Reanalyzer)
Temperatuurafwijking van het zeewater rond Europa t.o.v. 1971-2000 (bron: Climate Reanalyzer)

Het zal weinigen ontgaan zijn dat Europa een extreem warme en ook droge zomer meemaakt. Hierdoor is het zeewater veel warmer dan gebruikelijk, op veel plaatsen 3 tot 4 graden. Omdat water veel langzamer afkoelt dan lucht, is de verwachting dat de Europese zeeën tot diep in de herfst warmer zullen blijven dan normaal. Wat voor effect geeft dit op het weer in de Alpen en de sneeuwkansen in de herfst (en vroege winter)?

2-4 graden warmer

Op dit moment (eind augustus) is het oppervlaktewater van de Middellandse Zee zo’n 26 tot 28 graden. Begin augustus lag de temperatuur zelfs op een onwaarschijnlijke 28-29 graden. Dit is zo’n 3 tot 4 graden boven het langjarig gemiddelde. De Noordzee is 2 tot 3 graden warmer dan normaal en de Oostzee zelfs méér dan 4 graden. Geen wonder als je de luchttemperatuurafwijking ziet over juni en juli. Bijna heel Europa was veel warmer dan normaal en dat geldt ook voor de lopende maand augustus.

Voorproefje

Warm zeewater is een ideale voedingsbodem voor neerslag. Zeker vanaf september als de lucht op hoogte al soms flink afkoelt, neemt de onstabiliteit toe. Dit komt doordat het temperatuurverschil met het water steeds groter wordt. Dit kan leiden tot zware neerslag. Afgelopen week beleefden we hiervan al een voorproefje. Een bel met wat koelere lucht trok via Frankrijk naar de Middellandse Zee waar vervolgens een erg actief onweerscomplex ontstond. Op Corsica kwamen extreme windstoten voor van meer dan 200 km/uur en in Toscane vielen grote hagelstenen. Vervolgens hield het noodweer huis in Oostenrijk. In totaal waren er tenminste 12 doden te betreuren. Het noodweer kon ontstaan mede door het extreem warme zeewater. Anders gezegd: als het water niet zo warm was geweest was het noodweer waarschijnlijk minder zwaar geweest. In dit Twitterdraadje worden de gebeurtenissen uitgelegd (aanklikken en klik op ‘Tweet vertalen’):

Koele lucht nodig

Algemeen kun je stellen dat warm zeewater de kans op (veel) neerslag groter maakt. Een hogere watertemperatuur kan de atmosfeer meer energie geven waardoor er meer neerslag valt. Maar dan moeten de randvoorwaarden wel kloppen. Er moet allereerst een trigger zijn. Vaak is dat koelere lucht die vanuit het westen of noordwesten over het Middellandse Zeewater strijkt, waardoor actieve storingen ontstaan. Een voorbeeld hiervan is de bekende Genuadepressie, die aan de zuidkant van de Alpen vaak veel sneeuw geeft doordat er ook stuwing tegen de bergen optreedt. Ontbreekt die koele lucht of ligt er een stug hogedrukgebied (= stabiel weer) boven de Middellandse Zee, dan gebeurt er niets. Het rustige, veelal zonnige weer houdt dan gewoon aan in de herfst.

Sneeuw?

Voor sneeuw in de Alpen is het daarnaast prettig als het zeewater ook niet té warm is. Zwart-wit gezegd: hoe warmer het water, hoe meer warmte aan de lucht onttrokken moet worden voordat het sneeuwt. In december zit niemand te wachten op een sneeuwvalgrens van 2500 meter, dus het liefst is de binnenstromende lucht of al koud genoeg voor sneeuw vanaf een meter of 1000, of is de neerslag zo intensief dat de sneeuwgrens vanzelf zakt. Iedere smeltende sneeuwvlok onttrekt namelijk energie (=warmte) aan zijn omgeving. Hoe meer sneeuwvlokken tijdens het vallen smelten, hoe verder de lucht afkoelt en hoe lager het begint te sneeuwen.

Waar valt neerslag?

Vochtige lucht vanaf de Middellandse Zee geeft vooral sneeuw in de Zuid-Alpen (lees: Italië en de zuidelijke Franse, Zwitserse en Oostenrijkse Alpen). De Franse Haute-Savoie en een groot deel van Tirol vallen daar niet onder. Het kan in Italië nog zo hard sneeuwen, maar soms komt de sneeuw de Alpenhoofdkam niet eens over waardoor het bv. in grote delen van Oostenrijk droog blijft. Dat is dus iets om rekening mee te houden.

Noordzee ook warmer

Oostenrijk, het noorden van Zwitserland en de noordelijke Franse Alpen moeten de sneeuw veel meer uit het westen tot noorden krijgen. Die lucht komt vanaf de Noordzee en de Atlantische Oceaan. Dit zeewater is ook warmer dan gebruikelijk, de Oostzee zelfs meer dan 4 graden.

Ook de Noord- en Oostzee zijn veel warmer dan normaal (bron: ocean.dmi.dk)
Ook de Noord- en Oostzee zijn veel warmer dan normaal (bron: ocean.dmi.dk)

Hier zit je wel wat noordelijker, dus als de wind de komende maanden vaker uit noordelijke richtingen waait zal dit water sneller kunnen afkoelen. Tot die tijd is de Noordzee een perfecte voedingsbodem voor actieve buien uit het noordwesten. In Nederland en België zullen dit veelal (losse) regenbuien zijn met aan de kust kans op onweer. Dieper landinwaarts waar het land sneller afkoelt, koelt de lucht ook af en kunnen eerder (natte) sneeuwbuien vallen. Zeker in het Sauerland en de Ardennen waar wat stuwing (samenklontering) optreedt en iedere honderd meter stijging een temperatuurdaling van 0,6 graad oplevert. En als deze lucht de Alpen weet te bereiken kan het in Oostenrijk en Zwitserland serieus gaan sneeuwen! Soms tot in de dalen want door de grote afstand tot de Noordzee is de invloed van het warme water hier nog maar beperkt.

Puzzelstukjes moeten goed vallen

Het relatief warme zeewater biedt dus absoluut kansen voor een natte of zelfs sneeuwrijke herfst, maar dan moeten de randvoorwaarden kloppen. De belangrijkste is de windrichting die bepaalt in welke luchtsoort we terechtkomen en of hierdoor buien kunnen ontstaan. Dat wordt bepaald door de plek waar de sturende hoge- en lagedrukgebieden in de herfst komen te liggen. Helaas heeft daar het warme zeewater veel minder invloed op.

Roel
is redacteur en sinds 2009 onze vertrouwde wintersportweerman. In het seizoen schrijft hij dagelijks over sneeuw en achtergronden van de wintersport.

Plaats een reactie

Mooi, t kan vriezen, t kan dooien dus ;). Gokken toch weer op Zuid voor de kerst denk ik ;)

Edwin van Riel

Bedankt voor het artikel Roel! Ben benieuwd, hopen op een paar goede dumps voor de gletsjers eind sept/ okt.

Welk effect heeft het warme zeewater op de Pyreneeën?

Las onlangs deze blog. Er ‘zou’ ook meer polaire lucht naar beneden komen dit seizoen en wel omwille van het weinige zee ijs in de herfst. En dan zijn er ook nog de gentianen, mieren en zelfs bosbessen. Allemaal tekenen aan de wand 😁 https://www.stylealtitude.com/snow-forecast-winter-alps-2022…

Bedankt Roel, alles leuk en aardig maar hoe hoog staat de gele Gentiaan??😉

Bedankt Roel, alles leuk en aardig maar hoe hoog staat de gele Gentiaan??😉

TMOR op 24 aug 2022 19:26

Volgens mij zijn ze verdroogd maar @Rogier is de kenner.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Goed & nuchter artikel. 👍

Bla, bla, bla.

Bedankt Roel, alles leuk en aardig maar hoe hoog staat de gele Gentiaan??😉

TMOR op 24 aug 2022 19:26

Volgens mij zijn ze verdroogd maar @Rogier is de kenner.

Roel op 24 aug 2022 19:36

Ze hebben het moeilijk dit jaar. Ik zal eens op pad gaan en verslag uitbrengen…

Click. Click. Peace

null

Heel weinig, en als ze er al waren hele korte, Gele Gentianen gezien tijdens mijn wandeltocht door de Zuid Alpen van Auron naar Nice. Maar vandaag toch mijn skirek gemonteerd in de kelder van mijn appartement in Nice. Vol goede moed klaar voor de winter

Martijn

Ik heb de indruk dat we de laatste jaren steeds (meer) sneeuw hebben gehad dan 10 jaar geleden. Ik spreek nu voor Oostenrijk. Ik heb altijd al de indruk gehad dat dit te maken had met de hogere temperaturen van het zeewater. Veel meer vocht in de lucht en doordat je daar op grotere hoogte zit valt dit er uit als sneeuw. Desondanks de zachtere winters (ook in Oostenrijk) maar zoals gezegd wordt dit gecompenseerd door de grotere hoogte. Ik denk dat dit nog een aantal jaar kan blijven duren, maar het zal idd op een gegeven moment te warm worden zodat het daar in Oostenrijk en andere Alpenlanden ook voor een tijd als gewone regen zal uitvallen… hopelijk gaat het niet zo snel en kunnen we echt wel genieten van nog ettelijke sneeuwrijke winters (zachte dan welliswaar), spijtig maar dit is dan misschien toch nog een klein voordeel owv klimaatverandering. En hopelijk komt er ook uiteindelijk goed nieuws dat naast we onze CO productie verminderen er ook een technologie komt waarbij we CO terug uit de atmosfeer kunnen halen, want dit zal mijn inziens nodig zijn om het ergste op lange termijn te voorkomen (en hopelijk kunnen de ski-winters naar de toekomst toe gewoon voortduren). We zullen het zien…

De Noordzee voor de Nederlandse kust is normaal gesproken toch 20/21 graden eind augustus?! Is die met 2/3 graden warmer nu bijna 24 graden? Kan ik me haast niet voorstellen.

Levert voor de kust gebieden waarschijnlijk veel buien op in de herfst. Benieuwd of het verder nog veel invloed gaat hebben. Moet de wind wel in de goede hoek zitten. In de zomer hebben we toch een aantal keer de wind uit de NW en O/NO hoek gehad, maar het zou me niet verbazen als het in het herfst halfjaar weer 90% van de tijd in de W/ZW/Z hoek blijft hangen. Heb toch het liefst Z/ZO.

Ben best benieuwd hoe het in De Alpen en het Middelandse zee gebied zal gaan de komende maanden. Het kan met die warme zee ook veel overlast gaan geven.

Not all who wander are lost

De Noordzee voor de Nederlandse kust is normaal gesproken toch 20/21 graden eind augustus?! Is die met 2/3 graden warmer nu bijna 24 graden? Kan ik me haast niet voorstellen.

Levert voor de kust gebieden waarschijnlijk veel buien op in de herfst. Benieuwd of het verder nog veel invloed gaat hebben. Moet de wind wel in de goede hoek zitten. In de zomer hebben we toch een aantal keer de wind uit de NW en O/NO hoek gehad, maar het zou me niet verbazen als het in het herfst halfjaar weer 90% van de tijd in de W/ZW/Z hoek blijft hangen. Heb toch het liefst Z/ZO.

Ben best benieuwd hoe het in De Alpen en het Middelandse zee gebied zal gaan de komende maanden. Het kan met die warme zee ook veel overlast gaan geven.

Edwin. op 27 aug 2022 15:18

null

De Noordzee voor de Nederlandse kust is normaal gesproken toch 20/21 graden eind augustus?! Is die met 2/3 graden warmer nu bijna 24 graden? Kan ik me haast niet voorstellen.

Levert voor de kust gebieden waarschijnlijk veel buien op in de herfst. Benieuwd of het verder nog veel invloed gaat hebben. Moet de wind wel in de goede hoek zitten. In de zomer hebben we toch een aantal keer de wind uit de NW en O/NO hoek gehad, maar het zou me niet verbazen als het in het herfst halfjaar weer 90% van de tijd in de W/ZW/Z hoek blijft hangen. Heb toch het liefst Z/ZO.

Ben best benieuwd hoe het in De Alpen en het Middelandse zee gebied zal gaan de komende maanden. Het kan met die warme zee ook veel overlast gaan geven.

Edwin. op 27 aug 2022 15:18

De Noordzee is voor de Nederlandse kust meestal 18 a 19 graden in augustus, bij warm weer direct aan de stranden iets warmer.

Born to Ride

Voor iedereen die houdt van een wetenschappelijke achtergrond voor de voorspelling van een mogelijke koude winter (Engels artikel):
https://www.severe-weather.eu/global-weather/cold-anomaly-st…

Korte conclusie:

De uitbarsting van de Tonga vulkaan afgelopen januari (grootste vulkaan uitbarsting in ruim 140 jaar) heeft een grote hoeveelheid waterdamp in de stratosfeer geïnjecteerd. Die waterdamp veroorzaakt nu een aanzienlijke afkoeling van de zuidelijke stratosfeer. Zie zeer serieuze temperatuurafwijkingen zuidelijk halfrond in artikel.

Stratosferische opwarming tijdens de winter op het noordelijk halfrond kan een ernstige verstoring van de polar vortex (straalstroom) betekenen. Dit veroorzaakt drukveranderingen en afgezet tegen data van de afgelopen 30 jaar veroorzaakt dit vaak dat koude lucht uit het noordpoolgebied naar de Verenigde Staten en Europa laten ontsnappen. Gevolg–> koudere winter en tevens meer sneeuw wordt genoemd.

Ik weet dat een hoop mensen niets op hebben met wintervoorspellingen maar zodra deze wetenschappelijk onderbouwd zijn vind ik dit zelf erg leuk om te lezen. Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

*bericht bewerkt door Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

Born to Ride

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

Dan kloppen die eikels niet, want wij hebben in Obertauern niet kunnen skiën door teveel sneeuw 🤪

Disturbing the peace since 1975
Supergrover op 02 sep 2022 13:42 Dan kloppen die eikels niet, want wij hebben in Obertauern niet kunnen skiën door teveel sneeuw 🤪

Dan ga je dit jaar niet eens bij Obertauern is de buurt kunnen komen door de vele meters sneeuw 🤪

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

En de jaren daarvoor waren er heel erg veel eikels en iedereen herinnert zich deze bijzonder strenge winters nog wel…
oh wacht…

Bla, bla, bla.

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

En de jaren daarvoor waren er heel erg veel eikels en iedereen herinnert zich deze bijzonder strenge winters nog wel…
oh wacht…

bartvwg op 02 sep 2022 14:04

2 Jaar geleden hebben we best een strenge vorstperiode gehad waarin we uitgebreid hebben kunnen schaatsen hier in de lage landen…

Born to Ride

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

Dan kloppen die eikels niet, want wij hebben in Obertauern niet kunnen skiën door teveel sneeuw 🤪

Supergrover op 02 sep 2022 13:42

Ik weet niet hoe het in de Alpen zat met de eikels, maar dit was ook in de Alpen niet bepaald een strenge winter natuurlijk.

Born to Ride

Ik ben weer wat minder van de gele gentiaan en eikels:)

Hangen er eikels aan de gele gentiaan?

Skiwi op 02 sep 2022 12:54

In een ander topic over de mogelijk koude winter ging het over veel eikels = koude winter (logica erachter weet ik niet).

Amelm op 02 sep 2022 13:12

De legende gaat dat de natuur veel eikels = voedsel voor dieren, voorziet zodat ze goed de komende strenge winter door kunnen komen. En ja dit jaar hangen er extreem veel eikels aan de bomen en vorig jaar extreem weinig.

Matthias123 op 02 sep 2022 13:21

En de jaren daarvoor waren er heel erg veel eikels en iedereen herinnert zich deze bijzonder strenge winters nog wel…
oh wacht…

bartvwg op 02 sep 2022 14:04

2 Jaar geleden hebben we best een strenge vorstperiode gehad waarin we uitgebreid hebben kunnen schaatsen hier in de lage landen…

Matthias123 op 02 sep 2022 14:08

Lol.
En de grootte van de eikel, doet dat er toe?
Hier zijn ze allemaal bijzonder klein dit jaar maar misschien zijn ze nu voor de kleine dieren?
Ik dacht dat het door de droogte kwam maar blijkbaar is het voor de voedselvoorziening.
Toch vooruitziend zo’n eik. 😁

Bla, bla, bla.

Volgens mij zijn hier weer een paar EIKELS ferm uit hunne duim aan 't zuigen.😂😁😀

Born to run. B.S.

Tussen de eikels door , zag ik passeren dat er een 3 de keer La Nîna word voorspeld welke gevolgen heeft dit voor de Alpen en Benelux voor de winter

@Pieter230976
Volgens het artikel achter onderstaande link van Wetteronline (welke ik als de betere weer-site, naast weerman @Roel, beschouw) heeft La Nina voor Europa nauwelijks gevolgen en kun je zeker geen voorspellingen doen qua temperatuur en neerslag.
Er zijn namelijk jaren met La Nina geweest met winters die koud en sneeuwrijk waren, maar andere La Nina jaren gaven juist weer milde winter met weinig neerslag (vorig jaar dus nog), of gewoon “gemiddelde winters”.
https://www.wetteronline.de/wetterticker/drittes-jahr-in-fol…

Het artikel is wel in het Duits, dus mocht je dit niet machtig zijn, even Translate er op loslaten ;)

Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie