Van wie is een skigebied?
Zoals jullie weten loopt de categorie “domme vragen” als een trein, maar sommige vragen zijn zijn helemaal niet dom. Ik denk eerder waarom zijn we er niet zelf op gekomen? Dit is er zo eentje: " Wie is nu eigenlijk eigenaar van een gletsjer of skigebied en wie gaat er over de liften die erop staan?" Wij gingen op onderzoek uit. In dit blog geef ik uitleg voor de Franse gebieden. Volgende week komt Roel op deze vraag terug voor de Oostenrijkse en Zwitserse gebieden. Al met al is het een nogal gecompliceerd onderwerp…
Nog meer vragen
Aan de vraag van wie een skigebied is zijn nog vele andere vragen gekoppeld. Bijvoorbeeld wie bepaalt of er een piste/lift bij komt, en wie betaalt dit? Van wie is een skigebied? Wat is de rol van de gemeente/provincie/rijk hierin? Ik probeer in dit blog wat antwoorden te geven.
Publieke sector
In Frankrijk worden skigebieden gezien als een publieke sector. Dit houdt in dat gebieden gerund kunnen en mogen worden door een gemeente of departement. Vooral veel kleine gebieden die geen winst maken zijn in handen van de gemeente. Want het is goedkoper om een gebied zonder winst te laten draaien, werknemers een salaris te geven en winkels te laten draaien dan uitkeringen te betalen. Of nog erger dorpen leeg te zien lopen.
Bedrijfsmatig
Maar grotere winstgevende gebieden zijn van bedrijven die soms zelfs meerdere gebieden in handen hebben. Ook komt het erg vaak voor dat een gemeente een skigebied als het ware verhuurt aan een extern bedrijf. Soms tegen zeer geringe kosten, wederom met bovenstaande argumenten. De liften, sneeuwkanonnen en andere hardware zijn in dit geval natuurlijk van de desbetreffende bedrijven of gemeentes.
Wie betaalt wat?
Skigebieden die geheel in de privésector opereren betalen de liften helemaal zelf. En voor winstgevende grote skigebieden is dit geen enkel probleem. Veel, maar vooral kleinere gebieden krijgen hierbij steun van het departement. Soms worden hele liften door de lokale overheden betaald, maar wat veel vaker voorkomt is dat het departement of de staat garant staat voor leningen. Dit gebeurt nu bijvoorbeeld bij La Grave. Of wat ook kan is dat gebieden voor een heel prettig tarief geld kunnen lenen bij de overheid voor het bouwen, vervangen of onderhouden van een lift.
De grond en de pistes
De grond en de pistes zijn een ander verhaal. Tot ongeveer 2200 meter is het op z’n Frans een ‘pot-pourri’ van eigenaren. Veel lokale eigenaren hebben stukjes grond. Op het eerste gezicht lijkt dat dus een moeilijk verhaal voor skigebieden. Maar daar is de Franse Loi Montagne. Deze wet maakt dat eigenaren in bergachtig terrein doorgang moeten geven aan skipistes (en bergwegen) en dat er absoluut geen vaste omheining om hun terrein mag staan zeker niet als er sneeuw ligt, laat staan gebouwen oid. Verder heeft iedereen recht van doorgang op deze bergachtige stukken grond vanaf het moment dat er sneeuw ligt en mogen pistebullys deze grond prepareren. Dus skigebieden kunnen en mogen deze grond gewoon gebruiken. Vaak gaat dit in goed overleg met de eigenaren. Zo zijn er financiele deals uit te slepen of gratis skipassen voor de gehele familie. Maar als het niet in goed overleg gaat dan kan een skigebied juridische stappen ondernemen, en zal het voor de grondbezitters heel moeilijk zijn om iets tegen het gebied in te brengen. Als een gebied het juridisch goed aanpakt kunnen grondeigenaren eigenlijk niets doen tegen het gebruik, onderhoud en aanpassen van terrein door het skigebied. En omdat het vaak om niet bebouwbaar terrein gaat is dit terrein ook voor een appel en een ei op te kopen door het skigebied of de staat.
Terrein van staat
Als het terrein van de gemeente of staat is, zo goed als al het terrein boven de 2200 meter, heeft het gebied alleen te maken met eventuele wetten (vaak natuurbescherming). Want de gemeente en staat zal altijd toestemming geven voor het onderhoud en gebruik van de pistes vanwege het economische belang van een skigebied.
Wie bepaalt of er een piste/lift bij komt?
Hier heb je in Frankrijk weer heel duidelijk het verschil tussen de grote industriële gebieden die bedrijfsmatig worden gerund. Hier zijn het de skigebieden zelf die een planning maken en investeringen op de kaart zetten. Dan moet deze plannen worden goedgekeurd als deze eenmaal zijn goedgekeurd (lokale wetten, natuurwetten etc) dan kan er gebouwd worden, als de banken akkoord gaan let de leningen. Bij de kleinere skigebieden die dus gerund worden door de gemeente of een bedrijf die dit voor de gemeente doet kunnen nieuwe liften zelfs de inzet zijn van lokale politiek programma’s. En als laatst is bij de financiële wat minder sterke gebieden het kostenplaatje dat maakt dat er nieuwe liften worden gebouwd. Als oudere liften qua onderhoud en keuringen te duur worden dan moet er een nieuwe lift komen.
Plaats een reactie
Informatief artikel. Leuk ‘weetje’ als aanvulling: van sommige liftmaatschappijen kun je op de beurs gewoon aandelen kopen. Dan heb je bijvoorbeeld een stukje ‘Bergbahnen Saas-Grund’ als belegging. Toch een grappig idee: door daar een skipas te kopen spek je indirect weer je eigen portemonnee. En in Wagrain zijn de dorpsbewoners collectief eigenaar van de nieuwe G-Link. Dan accepteer je een kabelbaan boven het dak van je huis toch een stuk makkelijker.
Maar soms gaat het ook ‘mis’, dan besluit een ‘Liftgesellschaft’ een onrendabele lift te sluiten en niet te vervangen, mede doordat de eigenaresse van de grond daar tegenover weigerde haar grond te verkopen voor een nieuwe verbindingslift , zodoende werd een deel van het skigebied afgesnoerd en was niet meer rendabel. Niet leuk voor de hüttenwirt die juist aan die piste een restaurantje had , die is dan ook failliet gegaan.
@SkiBeppie of een gemeente die door een rare deal een dure lift op een zuid helling plaatst. Deze lift maar een keer opengaat en de inwoners daar in Briançon nog steeds voor de rekening opdraaien… terwijl de lift al jarenlang in een ander gebied staat.
@Rogier
En wie gaat er over ‘grote’ beslissingen zoals het koppelen van 2 skigebieden of het aanbesteden van een nieuwe lift? Zoals de Vanoise expres La Plagne - Les Arcs. En waarom is FR een Poma land en zie he Oostenrijk nagenoeg enkel Doppelmayr? Bescherming van de thuismarkt of gelden er specifieke regels per land? Je zou met Europese aanbesteding toch meer variatie verwachten.
@Roko dat is of zijn de bedrijven achter dit soort grote gebieden in samenspraak met lokale overheid.
En er is zeker een officiele Europese aanbesteding, maar Poma levert een heleboel gebieden gewoon veel goedkoper dan Doppelmayr. De thuismarkt beschermen mag niet in Europa…
Je kunt de vraag ook omdraaien naar Oostenrijk daar is ook weinig variatie…
De lokale liftenboer afschermen is naar mijn mening een haalbare kaart zonder de Europese regelgeving van aanbestedingen te overtreden. Je hebt enerzijds de prijs van de inschrijver, maar anderzijds heb je het lastenboek. Als de in het lastenboek opgenomen technische specificaties/eisen van de lift en haar veiligheidscomponenten slim zijn opgesteld, sluit je zo de ene of de andere of meerdere bouwers uit om een aanbieding te kunnen doen. Rekening houdend met het stukje over de koppelingssystemen van de verschillende liftenbouwers (heel waarschijnlijk hebben die op hun eigen systeem wel een patent staan).
is dat plaatje dcihtbij Saint-Martin de Belleville?
Vraag me wel af hoe het met de grond zit als dit aangepast ‘moet’ worden om de piste goed te laten lopen. Gaat dit ook in overleg met de eigenaar? En als deze er geen zin in heeft, kun je het als skigebied niet op vrije doorgang gooien juridisch gezien lijkt me. Enig idee of dit weleens is voorgekomen?
@Tiny-M in Frankrijk kunnen privé grondbezitters hier eigenlijk niets tegenin brengen. De loi montagne geeft voorrang aan skipistes…
Compagnie des Alps (CdA) is het grootste bedrijf in de wereld dat skigebieden (en pretparken) beheert. De skistations van Val s’Isère, Tignes, Les Deux Alpes, Serre Chavalier, Samoëns, Morillon, Flaine, Les Menuires, Meribel, Les Arcs en La Plagne zijn allemaal eigendom van de grote multinational. Chamonix, Valmorel en Avoriaz zijn gedeeltelijk eigendom van het franse CdA. Compagnie des Alpes is een beursgenoteerd bedrijf. Je kan op dit moment voor 17 euro en 35 cent een aandeel kopen en dus voor een heel klein deel eigenaar worden van je favoriete Franse skigebied. In 2009 kocht Compagnie des Alpes voor 46 miljoen euro het skigebied Les Deux Alpes in 2008 maakte CdA een omzet van maarliefst 330 miljoen euro!!!
Thanks Rogier, leuk om te zien dat je vraag ook echt behandeld wordt.