Donderdag-materiaaldag: Lawine-materiaal

Iedereen die off-piste gaat, moet goed weten waar hij mee bezig is. Daarnaast is goed lawine-materiaal van belang. Een lawinezoekapparaat, schep en sonde zijn het minimum. Deze Donderdag-materiaaldag info over de ‘lawine-drie-eenheid’.

Doel van lawine-drie-eenheid
Lawines zijn levensgevaarlijk, dat weet iedereen. Een lawine komt met enorm veel kracht naar beneden en kan daardoor wintersporters zwaar letsel toebrengen. Echter, de meeste off-piste skiërs of boarders die de dood vinden in een lawine, sterven door een tekort aan zuurstof. Een snelle redding kan onfortuinlijke lawineslachtoffers redden. Statistieken wijzen uit dat de eerste vijftien minuten kritiek zijn (zie tabel hiernaast). Om een snelle partnerredding uit te voeren (bergredding is bijna altijd te laat) is een goede lawine-drie-eenheid verreist. De lawinepieps om het slachtoffer snel te lokaliseren, de sonde om zeker van je zaak te zijn en een schep om goed te kunnen graven.

Lawine-zoek-apparaat
Het lawine-zoek-apparaat, of pieps in volksmond, is het belangrijkste apparaat om onder de sneeuw bedolven personen te vinden. Als zij tenminste ook een ‘pieps’ dragen. Lawinepiepsen (ongeacht het merk) zenden allemaal een bepaalde frequentie uit (457 khz). Als je een pieps in zoekstand zet, is deze frequentie te volgen. Een lawineslachtoffer kan dus zo gevonden worden. Moderne piepsen geven de afstand en richting naar het slachtoffer op een duidelijk LCD scherm aan. Moderne digitale lawinepiepsen (zoals de Mammut Pulse) maken het zoekwerk naar slachtoffers, en in het bijzonder meerdere slachtoffers, veel eenvoudiger. Deze piepsen zijn hun meerprijs zeker waard.

Hoe ‘makkelijk’ het gebruik van lawinepiepsen tegenwoordig ook is, een goede training is letterlijk van levensbelang. Veel skigebieden bieden gratis cursussen en trainlocaties aan.

Sonde
Een sonde is ondanks de precisie van moderne piepsen, heel belangrijk. Omdat we nooit kunnen weten hoe de pieps en het slachtoffer onder de sneeuw gepositioneerd zijn, is het van groot belang om, voordat je gaat graven, met een sonde te ‘checken’ of het slachtoffer wel echt daar ligt, waar je verwacht.
Goede sondes zijn snel en eenvoudig in elkaar te zetten (als je ze nodig hebt sta je onder enorme druk), hebben een stalenkabel (in plaats van rekbaar nylon) en hebben een punt die iets breder is dan de sonde zelf (of vastplakkende sneeuw te voorkomen). Knoop het zakje van je sonde nooit dicht, een touwtje ‘ontwarren’ is het laatste wat je wilt in een lawine-situatie.
Ik heb mijn sonde direct grijpklaar in mijn rugzak, naast de schep.

Lawineschep
Nadat het slachtoffer is gelokaliseerd met de pieps en sonde komt het meest zware en tijdrovende werk, het uitgraven. Een goede stevige schep is een must want lawine sneeuw kan keihard zijn. Een lawineschep moet makkelijk mee te nemen zijn in je rugzak, snel in elkaar te zetten zijn maar vooral erg stevig. Een gebroken schep is een ramp!
Het uitgraven van een lawineslachtoffer vereist ook een techniek. Dit is te leren in een lawinecursus.

Helm
Als je wordt meegesleurd kan een lawine ernstig letsel toebrengen. Het dragen van een helm kan een deel van dit letsel voorkomen. Net als op de piste, is in off-piste terrein een helm zeker aan te raden.

Overig materiaal
De lawine-drie-eenheid en een helm is de basis uitrusting voor elke off-piste wintersporter. Hiernaast is een goede EHBO set, een reddingsdeken en wat eten en drinken zeker belangrijk. Ook bestaan er andere producten om de overlevingskans in en tijdens een lawine te vergroten. Allereerst zijn er speciale rugzakken die, door een simpele handeling, grote luchtkussen laat opblazen waardoor je grotere kans hebt boven in een lawine te blijven. Ook bestaat er de ‘Avalung’ een apparaat waarmee je in de sneeuw kunt ademen.
Het probleem met deze laatste twee producten is dat deze tijdens de lawine een handeling van het lawineslachtoffer vereisen.