Skiën langs de zijderoute: Ovit Mountain (deel 2)

Van de klassieke oudheid tot de late middeleeuwen was de zijderoute de belangrijkste verbinding tussen oost en west. Zonder deze ontdekking en bijhorende uitwisseling van goederen en ideeën zou de wereld eeuwenlang hebben stilgestaan. Het loont om zo nu en dan het gebaande pad te verlaten. En al helemaal als er sneeuw ligt, zoals in Oost-Turkije, halverwege de zijderoute. Samen met Timo Hermeler, fervent freerider, gaan we op een handelsmissie: poeder voor plaatjes. In het eerste deel leerde je al over Palandöken, in deel twee belichten we Ovit Mountain.

Oosterse western

Onze tweede bestemming tijdens deze Turkse trip is een hele bijzondere, want het is geen ski- maar een freeridegebied. Dus geen pistes, enkel off-pisteterrein. Het ligt halverwege de oude zijderoute vanaf Erzurum naar havenstad Rize aan de Zwarte Zee, waarover voornamelijk thee werd vervoerd, die hier overal groeit. Na een drie uur durende busrit door een verlaten berglandschap bereiken we plots de ingang van een autotunnel, met rechts van ons een ingesneeuwde bergpas. Bij de gebarricadeerde afslag staat een sneeuwscooter met aanhanger al op ons te wachten. De bagage wordt overgeladen en na twintig minuten kou trotseren achter op de scooter arriveren we bij een handvol gebouwen bovenaan de desolate bergpas. Een trotse minaret te midden van een spierwit landschap maakt het uiterst surrealistisch. Een filmdecor voor een oosterse western. Het enige wat ontbreekt is wat tumbleweed dat voorbij waait. Terwijl de tune langzaam aanzwelt, slaat de hoteldeur voor ons open: “Welcome at Ovit Mountain!”

Koude wildernis

2640 Butik Otel, vernoemd naar zijn hoogte, kan zo’n twintig gasten huisvesten. De enorme glaswand van de lobby geeft een grandioos uitzicht op de vele drieduizenders van het Kaçkargebergte. Dit boetiekhotel is het enige bewoonde gebouw in de wijde omgeving. Je bent hier op jezelf aangewezen. Of eigenlijk op het personeel, want zij zorgen dat het je aan niets ontbreekt in deze koude wildernis. De hele setting ademt avontuur en daar draait het hier dan ook om als freeridebestemming. Dankzij de geografische structuur is het een knooppunt van vochtige en niet-vochtige lucht, wat resulteert in massa’s poedersneeuw. Sneeuwscooters pendelen de gasten onder begeleiding van een gids heen en weer in de off-piste – een variant op het heliskiën. Dat gebeurt hier overigens ook af en toe, vanuit Ayder, maar het veranderlijke weer maakt het een lastige vliegbestemming. Sneeuwscooters en snowcats – pistenbully’s met achterop een passagierscabine – zijn wat dat betreft minder weersafhankelijk.

Op z’n Canadees

Het is even wennen aan de Canadian manier van sneeuwscooteren. Eén iemand zit voor met alle ski’s en snowboards op zijn schoot, de bestuurder staat er rechtsachter en de derde staat er linksachter. Al hangend kun je zo drie man in een ruk omhoog vervoeren. De afdaling van de 3.250 meter hoge glooiende zuidhelling is een heerlijke opwarmer voor de benen. Ideaal terrein voor beginnende freeriders. Vanaf de top kun je met helder weer de Zwarte Zee zien. De noordflanken zijn juist weer interessant voor de ervaren poedervreters, met windlipjes en couloirs.

Favoriete afdaling

Onze gids, een momenteel in Georgië residerende Oekraïner genaamd Anatoly Lebedinsky, kortweg Toly, heeft al snel door dat Timo over de nodige techniek beschikt en brengt ons naar een van zijn favoriete afdalingen. Het terrein is subliem en de sneeuw ook. Als de eerste sprays zijn neergedaald staat Timo dankzij de snelle scooters alweer boven voor ronde twee.

Skinnen langs verkeersborden

De rest van de middag doen we het echter op eigen kracht, want we hebben onze skitoerspullen bij ons. Het is een aparte ervaring om langs weg- en verkeersborden te skinnen, zoals het omhooglopen op vellen ook wel wordt genoemd. Ze zijn bijna geheel ingesneeuwd. Er moet echt een gigantische partij sneeuw op de pas liggen.

Roversroute

Het gehele dal langs de Ovitbergpas is in handen van één familie. Vele generaties terug verkreeg de familie dit eigendomsrecht als dank voor het beschermen van reizigers die voorheen geregeld werden overvallen door rovers op de drukke handelsroute. Het geschonken terrein is immens, maar te ruig voor landbouw. Beschikbaar stellen voor grazend vee was het hoogst haalbare. Toen in 2018 de 14 kilometer lange Ovittunnel werd geopend, raakte de bergpas in onbruik. Wegen werden niet meer onderhouden en verval trad op. Totdat iemand opperde om er te wintersporten. De familieraad ging akkoord, zolang er maar geen afzichtelijke hoogbouw zou plaatsvinden, zoals ze dat kenden van elders in het land. Liever iets intiems. Vriend van de familie Salih Çaka Bademli nam de klus aan en in 2021, tijdens de naweeën van corona, opende het kleinschalige freerideresort zijn deuren.

Oorsprong van snowboarden

“One more time!”, roept Toly uitgelaten als hij weer stil staat. De steile wanden van het Kaçkarmassief lijken onherbergzaam, maar toch werd er al vroeg aan wintersport gedaan. Zo ligt hier waarschijnlijk de oorsprong van het snowboarden. Reeds in 1600 gebruikten de lokale boeren hier een lazboard, door de Amerikaanse freeride-icoon Jeremy Jones in 2008 omgedoopt tot petranboard. Het is een licht gebogen houten plank met voorop een touw voor houvast en een stok in je achterste hand om mee te sturen. Salih wil de traditie in ere herstellen en heeft meerdere zelfgebouwde petranboards te leen. Vanaf het hotelterras kijken we toe hoe een bezwete Toly het petranboard probeert te bedwingen. De speakers gaan voluit om hem aan te moedigen. Het heeft zo zijn voordelen om geen buren te hebben.

Turkish freeride delight

Op onze laatste dag besluiten we een wat verdere tocht te maken. Via een zadel onder de Üç Göller Tepe (3.350 m) kunnen we doorsteken naar de naastliggende vallei. De sneeuwscooter kan het steile terrein niet aan, dus hiken we het laatste gedeelte. Eenmaal boven ontvouwt zich een snoepwinkel voor freeriders. Timo proeft met een dikke smile als eerste van deze Turkish delight. De opties zijn eindeloos. De vallei kom uit op een slingerende geul, een soort natuurlijke halfpipe, die uitmondt boven een zomers herdersdorpje. ’s Winters is het een spookdorp. We slalommen om en over de ondergesneeuwde krotjes. We hebben het gevoel dat er ieder moment een revolverheld de hoek om kan stappen, op zoek naar een duel. Dan horen we plots een harde knal. Het is Salih die zijn sneeuwscooter start. Hij stond ons al op te wachten voor het ritje terug naar het hotel.

Dronedroom

In onze ogen is dit een verborgen parel, maar Salih struggelt toch met de opzet van Ovit Mountain. De snowcat die ze voorheen gebruikten om bezoekers op en neer te brengen, is inmiddels kapot en de brandstof verslindende sneeuwscooters passen niet helemaal in het duurzaamheidsplaatje dat hij voor ogen had. Bovendien zijn goede bestuurders schaars en het gependel fysiek uitputtend. Hij wil momenteel meer naar een scooter ondersteund skitoerprincipe, waarbij je ergens wordt afgezet vanwaar je zelf, of onder begeleiding van een gids, verder toert. Zijn droom is echter om hier het eerste drone ondersteunde freeridegebied te openen. Dus in plaats van een heli per drone omhoog. De gedachte is mooi, maar de weg nog lang. Dat dachten de reizigers die aan de zijderoute begonnen ook, maar uiteindelijk hebben die hun doel bereikt.

Tijdens deze reportage kregen we toerondersteuning van Black Crows Skis en Jones Snowboards.
Benieuwd naar de wintersportmogelijkheden in Turkije? Vindt ze op skiing.goturkiye.com.