Dalende sneeuwgrens en hogerop mogelijk een pak sneeuw

September komt eraan en het lijkt alsof de natuur dat geroken heeft, want het eerste pak sneeuw hangt in de lucht. Komend weekend stroomt belangrijk koudere lucht Europa binnen, en precies boven de Alpen ontwikkelt zich een heel actief neerslaggebied. Dit levert heel veel regen op, waarschijnlijk ook wateroverlast maar in het hooggebergte waarschijnlijk ook sneeuw. De sneeuwgrens kan lokaal op zo’n 2000 meter uitkomen.

Einde aan de warmte

De weerkaart kenmerkte zich de afgelopen maand door een krachtig hogedrukgebied boven Europa en depressies boven de oceaan waartussen hele warme lucht naar Europa stroomde. Oostenrijk zit deze maand alweer bijna 2 graden boven het langjarig gemiddelde, dus wie de illusie had dat de gletsjers misschien goed de zomer door zouden komen wordt teleurgesteld. Er is toch weer veel ijs verloren gegaan, ondanks het koele intermezzo begin augustus. Des te fijner is het dat er nu verandering aankomt.

Heel veel regen, hogerop sneeuw

Sinds ongeveer een week is de atmosfeer van het slot, en komen de depressies meer in beweging en komend weekend lukt het ze voor het eerst om Zuid-Europa te bereiken. Spanje koelt dan flink af, maar de meeste neerslag is voor de Alpen. Omdat de koele lucht daar tegen warme lucht botst en het reliëf zijn werk doet, gaan er grote hoeveelheden neerslag vallen met alle gevolgen van dien. Hieronder zie je de verwachte regen- en sneeuwval voor de komende zes dagen. 100mm regen in een paar dagen zal geen uitzondering zijn (plaatselijk zelfs veel meer):

Weersverloop

Op de kaart is mooi te zien dat de scherpe scheiding tussen de Noord- en Zuidalpen, die we vaak van de winter kennen, niet bestaat. Het wordt bijna overal nat. De weersverslechtering begint vrijdag in de Franse Alpen waar een koufront de eerste regen geeft. Deze neerslag breidt zich geleidelijk uit naar de zuidkant van de Alpen. Voor sneeuw is het dan nog te warm, maar de afkoeling is ingezet en in de regen is het ronduit fris. Zaterdag houdt de regen aan en zondag komen de Alpen wat dieper in de koele lucht.

Zondag kunnen de bergen voor het eerst wit gaan kleuren. Eerst boven de 3000 meter, maar in de loop van zondag en maandagochtend kruipt de sneeuwgrens plaatselijk naar zo’n 2000 meter. Zondag wordt misschien de dag dat we voor het eerst van mooie webcams kunnen smullen, maar de grote vraag is waar de meest actieve neerslagpluk zich dan bevindt. Hierover zijn de modellen het niet eens. Boven de westelijke Alpen wordt de koudste lucht aangevoerd, maar de neerslag is waarschijnlijk actiever boven het oosten waar op dat moment nog warme lucht hangt. Afwachten dus.

Niet zeldzaam, wel minder vaak

De vraag werpt zich natuurlijk op of dit zeldzaam is. Het antwoord is nee, ook niet in tijden van klimaatverandering. Boven de 1500 meter kan er de hele zomer door sneeuw vallen, natuurlijk niet continu maar het gebeurt om de paar jaar wel ergens. Wat we wel zien is dat het minder vaak voorkomt en dat de koelere fasen korter duren. Uit studies blijkt dat vooral de zomers in de Alpen flink zijn opgewarmd (meer dan de winters), sinds de jaren 70 met zo’n 3 graden en dat is veel.

In de temperatuurgrafiek van Obergurgl in Tirol is het koudeprikje van 4 augustus goed ook zien, maar dit voorkwam niet dat augustus tot nu toe 1,9 graad warmer is dan normaal. Wel zal de afwijking de komende dagen minder groot worden.

In september komen dit soort winterse speldenprikken al veel vaker voor. Wie kan zich nog september 2011 herinneren, toen het Alpengebied bedolven werd door vroege sneeuw en het op 19 september zelfs in Innsbruck op 560 meter hoogte sneeuwde? Met de R in de maand is er al veel mogelijk, en wie weet worden we dit weekend ook wel verrast.